حافظه های ذخیره سازی بخش جدا ‌نشدنی از هر سیستمی به شمار می‌روند. انتخاب هارد دیسک یا ابزار ذخیره سازی مطلوب، تاثیر قابل توجهی بر سرعت و کارایی سیستم خواهد داشت. هاردها در انواع مختلف تولید شده‌اند و هارد SATA یکی از مهم‌ترین مدل‌ها در میان آن‌ها است. هدف اصلی در انتخاب هارد SATA، دریافت سرعت انتقال داده بالاتر، شکل ظاهری ساده‌تر در کابل‌ها و پشتیبانی از پورت های جدیدتر است. هارد SATA از نظر اندازه کابل و شیوه اتصال، پیشرفتی در برابر نسل‌های قدیمی‌تر همچون PATA و هاردهای IDE محسوب می‌شود.

معرفی هارد ساتا | هارد sata چیست؟

هارد SATA یا Serial ATA نوعی رابط است که میان واحد ذخیره ساز و مادربرد ارتباط ایجاد می‌کند. در گذشته و پیش از فراگیر شدن این نوع رابط، معماری موازی یا Parallel در هاردها مورد استفاده قرار می‌گرفت که به PATA نیز معروف بود. طراحی SATA  به‌صورت سریالی، سبب شد بسیاری از محدودیت‌های ساختاری که پیش‌تر در رابط‌های موازی وجود داشت، دیگر سد راه نباشند. این ساختار سریالی فرصت انتقال داده‌ها را در سرعت‌های بالاتر فراهم می‌کرد.

رابط SATA فناوری است که از طریق آن، هارد دیسک اطلاعات را به مادربرد منتقل می‌کند. این نوع رابط در مقایسه با کابل‌های قدیمی که ضخیم تر بودن ، باریک تر است و فقط از ۷ سیم تشکیل شده می شود. به‌واسطه همین کاهش تعداد سیم‌ها و تغییر معماری، جریان هوای داخل کیس بهتر شده و گرمای اضافی کمتر تولید می‌شود. افزون بر این، نصب و نگهداری هارد SATA ساده‌تر است.

در هاردهای SATA، هر کانکتور روی مادربرد به شکل مجزا به یک هارد متصل می‌شود. به‌این‌ترتیب دیگر نیازی به تعیین Master و Slave نیست و همه‌چیز شکل جمع و جور تری دارد. سرعت آغازین رابط SATA برابر با ۱٫۵ گیگابیت بر ثانیه بود و با پیشرفت‌های بعدی، ویرایش‌های ۳ و ۶ گیگابیت بر ثانیه نیز به‌وجود آمدند. جدا از بحث نرخ انتقال، SATA دارای انعطاف بیشتری در طول کابل است که برتری مهمی شمرده می‌شود. هارد SATA در کامپیوترهای رومیزی، لپ‌تاپ‌ها، سرورها و همچنین تجهیزات ذخیره‌سازی مستقل، استفاده گسترده‌ای دارد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد خرید و قیمت سرور استوک، همچنین تجهیزات مربوطه به منظور تقویت عملکرد آنها می توانید با کارشناسان شرکت ماهان شبکه ایرانیان از طریق  شماره ۰۲۱۹۱۰۰۸۴۱۳ در تماس باشید.

مشخصات فنی هارد SATA

هارد SATA از یک استاندارد مشخصی جهت انتقال داده‌ها پیروی می‌کند. این استاندارد توسط گروهی از شرکت‌های بزرگ فناوری در قالب سازمانی با عنوان SATA-IO مدیریت می‌گردد. در معماری SATA، داده‌ها از طریق دو جفت سیم انتقال می‌یابند؛ یک جفت برای ارسال و یک جفت برای دریافت. این شیوه سریالی باعث می شود که دیگر به سیم‌های متعدد نیازی نباشد، دقیقا برعکس رابط‌های قدیمی که در آن از ده‌ها سیم ۴۰ یا ۸۰ رشته ای استفاده می‌شد.

از جمله مشخصات فنی مهم هارد  SATA، پشتیبانی آن از قابلیت NCQ است. این قابلیت، روشی برای بهینه‌سازی دستورات خواندن و نوشتن در هارد دیسک به‌شمار می‌رود. با این ویژگی، درایو می‌تواند درک کند کدام دستور خواندن یا نوشتن بهتر است برای اینکه زودتر اجرا شود تا هد خواندن – نوشتن کمتر حرکت کند. در نتیجه، راندمان کلی ارتقاء می‌یابد و شتاب در دسترسی به داده‌ها افزایش پیدا می‌کند.

یکی دیگر از مشخصه‌های مهم مربوط به هاردهای SATA، امکان استفاده از برق ۳٫۳ ولت، ۵ ولت و ۱۲ ولت در کانکتور مخصوص است. این طراحی علاوه بر کارآمدی، موجب افزایش انعطاف‌پذیری می‌شود. کابل داده SATA به صورت هفت پین و کابل برق SATA پانزده پین دارد که سرهای‌شان به شکل L می‌باشد. طراحی L شکل، مانع اتصال برعکس کابل شده  و منجر به دسترسی آسان‌تر به پورت خواهد شد. از جنبه مصرف انرژی نیز هارد SATA، بهینه‌تر از مدل‌های قدیمی‌تر عمل می‌کند و ضمن کاهش دمای کلی سیستم، سازگاری را برای بیشتر مادربردهای مدرن به ارمغان می آورد.

قابلیت Hot Plugging چیست؟

به عبارت Hot Plugging گاهی Hot Swap نیز گفته می‌شود. به قابلیتی اشاره دارد که ضمن آن می‌توان واحد ذخیره‌ساز یا ابزاری را به سیستم متصل کرد یا از آن جدا ساخت، آن هم بدون اینکه حتما سیستم خاموش باشد. در حوزه SATA، کارشناسان مطرح کرده‌اند که اگر تمامی بخش‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری از این قابلیت پشتیبانی کنند، کاربران می‌توانند هارد دیسک را حتی در زمان روشن بودن سیستم جدا یا اضافه کنند.

مفهوم Hot Plugging سود فراوانی برای سرورها دارد زیرا بعضی‌اوقات قطع کردن سرویس‌ها یا خاموش کردن سرور عملی نیست. بنابراین اگر هاردی خراب شود، می‌توان همان لحظه هارد جایگزین را متصل کرد. البته باید توجه داشت این ویژگی زمانی کار می‌کند که کنترلر میزبان SATA و سطح سیستم عامل نیز توانایی لازم را دارا باشند. امروزه در بسیاری از کنترلرهای SATA، این قابلیت وجود دارد، اما لازم است نرم‌افزار سیستم نیز از دستورالعمل‌های مرتبط پشتیبانی کند.

همچنین در بعضی لپ‌تاپ‌ها که از رابط eSATA پشتیبانی دارند، Hot Plugging بسیار کارآمد ظاهر می‌شود. به این معنی که فرد می‌تواند هارد اکسترنال مبتنی بر eSATA را بدون نیاز به خاموش کردن دستگاه، بیفزاید یا جدا کند.

سرعت هارد sata

سرعت، جزو عوامل مهم در انتخاب هارد دیسک است. وقتی صحبت از سرعت هارد SATA می‌شود، معمولا دو موضوع مطرح خواهد بود. اولین عامل مهم در SATA، نرخ تئوری انتقال داده است و عامل دوم، سرعت چرخش پلاترها محسوب می‌شود. همچنین شیوه دسترسی به اطلاعات در ساختار درونی درایو نیز مطرح است. رابط SATA در نسل‌های مختلف، سرعت‌های ۱٫۵ گیگابیت بر ثانیه، ۳ گیگابیت بر ثانیه و ۶ گیگابیت بر ثانیه را پشتیبانی می‌کند. عملا این نرخ ها مقداری کمتر از مقادیر اسمی خواهند بود.

در نسل اول SATA، حداکثر سرعت انتقال داده پایدار ۱۵۰ مگابایت بر ثانیه در نظر گرفته شد. نسل دوم SATA II ، این عدد تا ۳۰۰ مگابایت بر ثانیه بالا رفت. نسل سوم هم که به SATA III شناخته می‌شود، حداکثر ۶۰۰ مگابایت بر ثانیه مطرح گردید. البته این مقدار اسمی بر اساس خطوط ارتباطی است و در شرایط واقعی، عملکرد کمی پایین‌تر است.

در هاردهای HDD، سرعت چرخش پلاتر و تراکم داده‌ها، نقش بسیار مهمی در سرعت خواندن و نوشتن ایفا می‌کنند. پس در بسیاری مواقع، هارد اچ دی دی حتی با در دسترس بودن رابط SATA III، به آن نرخ انتقال اسمی نمی‌رسد. با این تفاسیر، هاردهای SATA در مقایسه با مدل‌های PATA داده‌ها را با سرعت بیشتری انتقال می‌دهند.

پورت SATA چیست؟ | معرفی پورت ساتا

پورت SATA روی مادربرد، محلی است که کابل هفت پین به‌صورت مستقیم به آن وصل می‌شود. در کنار آن، معمولا جایگاه‌هایی برای کابل برق SATA پانزده پین هم از طرف منبع تغذیه موجود است که معماری آن جهت توان‌دهی به درایو طراحی می‌گردد. شکل اتصال پورت SATA به صورت L طراحی شده تا اشتباه درجای‌گذاری کابل اتفاق نیفتد. این پورت به شما اجازه می‌دهد یک هارد SATA  را به سیستم متصل کنید. روی بیشتر مادربردهای جدید، چندین پورت SATA قرار داده شده است تا کاربران بتوانند به‌راحتی دستگاه‌های ذخیره‌سازی خود را متصل کنند. بعضی مادربردها چهار، شش یا بیشتر از هشت پورت ساتا دارند و هرکدام را می‌توان به یک درایو اختصاص داد.

در کامپیوترهای خانگی، پورت SATA اغلب به رنگ‌های متنوع نشانه‌گذاری می‌شود، مانند آبی، مشکی یا قرمز، اما نوع رنگ الزاما به سرعت یا نسل SATA مربوط نیست. برخی از مادربردها دارای چندین پورت پرسرعت روی چیپست اصلی هستند، درحالی‌که چند پورت اضافی نیز از طریق تراشه‌های ثانویه در اختیار کاربران قرار می‌گیرد.

از نظر ظاهر، پورت SATA بسیار باریک‌تر از پورت IDE قدیمی است و تنها یک دستگاه با یک کابل در هر پورت امکان اتصال دارد. این ویژگی موجب می‌شود بحث تعیین Master و Slave که در گذشته روی کابل‌های IDE لازم بود، دیگر مطرح نباشد. به‌طور کلی، SATA با هدف ساده‌سازی نصب و افزایش ظرفیت داخلی سیستم‌ها طراحی شد. این رابط مدیریت کابل‌ها را آسان‌تر می‌کند. همچنین در مواقع تعمیر یا ارتقاء ، دسترسی به آن برای کاربر راحت‌تر است.

ورژن های مختلف sata

رابط SATA از زمان معرفی تاکنون، چندین نسخه مختلف را تجربه کرده است. اگر بخواهیم به ترتیب اشاره کنیم، نخستین ویرایش SATA در سال ۲۰۰۳ عرضه شد که سرعتی معادل ۱٫۵ گیگابیت بر ثانیه داشت که می تواند تا ۱۵۰ مگابایت بر ثانیه انتقال پایدار ایجاد کند. این نسخه در مقایسه با استانداردهای قدیمی  PATA، جهش مهمی به حساب می‌آمد اما اپراتورها و کاربران به دنبال شتاب بیشتر بودند.

در سال‌های بعد، نسخه دوم SATA معرفی شد که با نام SATA 3Gb شناخته می‌شود. در این نسخه، سازندگان سرعت اسمی را ۳ گیگابیت بر ثانیه تعیین کرده‌اند که نسبت به نسل قبلی، دو برابر سریع‌تر است. افزون بر این، پشتیبانی از ویژگی NCQ نیز به صورت جدی در این نسل شکل گرفت.

سپس نوبت به ویرایش سوم رسید که SATA 6Gb نام دارد. در این نسل، سرعت اسمی تا ۶ گیگابیت بر ثانیه هم مطرح شد که می‌تواند تا سقف ۶۰۰ مگابایت بر ثانیه برسد. سازگاری میان نسل‌ها به این شکل است که کابل یا درایو نسخه جدید غالبا قابلیت کار در سرعت قدیمی را هم دارد. پس اگر درایو SATA III  روی مادربرد با پورت SATA II قرار بگیرد، صرفا سرعت آن به نسخه پایین تر محدود می‌شود.

همچنین در طول زمان، نسخه‌های جانبی مانند SATA 3.1 یا SATA 3.2 هم شکل گرفته‌اند که بیشتر برای درایوهای SSD و دستورات پیشرفته‌تری شکل گرفته‌اند. این نسخه‌ها گاه باعث افزودن قابلیت‌هایی برای کاهش مصرف برق یا بهبود مدیریت دستورات می‌شوند.

انواع کابل ساتا چیست؟

کابل SATA برای انتقال داده و کابل برق SATA برای تامین توان هارد یا درایو از اجزای اصلی این رابط محسوب می‌شوند. کابل دیتای SATA معمولا باریک طراحی می‌شود و دارای کانکتورهای هفت پین در دو سر خود است. سازندگان این کانکتورها را به‌گونه‌ای طراحی کرده‌اند که امکان اتصال اشتباه وجود نداشته باشد. همچنین، یک انحنای L شکل در بخش داخلی پین‌ها قرار داده‌اند تا از اتصال وارونه جلوگیری شود.

برخی انواع کابل SATA به‌صورت زاویه دار تولید شده‌اند، یعنی کانکتور سرشان می‌تواند در زاویه ۹۰ درجه یا ۴۵ درجه نسبت به کابل قرار بگیرد. همچنین کابل های eSATA گزینه دیگر است که برای اتصال درایوهای خارجی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در eSATA طول کابل می‌تواند به دو متر برسد، درحالی‌که کابل‌های SATA  داخلی اغلب کمتر از یک متر هستند.

در مورد کابل برق SATA باید گفت این کابل پانزده پین دارد. بعضی کابل‌های برق SATA دارای تقسیم‌کننده هستند که چند خروجی تماس برق SATA از یک منبع ایجاد می‌کنند. برای دستگاه‌های ذخیره‌سازی سیار یا هارد اکسترنال نیز گاه از ترکیب eSATA و پورت تغذیه USB استفاده می‌شود؛ چون رابط eSATA به‌تنهایی انتقال برق را تضمین نمی‌کند. افزون بر این‌ها، نمونه‌هایی از کابل و مبدل وجود دارد که اجازه می‌دهد فرد، یک هارد SATA را به پورت USB وصل کند و به‌عنوان هارد اکسترنال موقت بهره ببرد.

تفاوت هارد ساتا با SSD

SATA یک رابط انتقال داده است که هم برای HDD و هم برای SSD استفاده می‌شود. تفاوت اصلی این دو در نحوه عملکرد آن‌هاست. هاردهای HDD SATA با چرخش دیسک‌های مغناطیسی و استفاده از هد خواندن-نوشتن، داده‌ها را ذخیره می‌کنند. این هاردها معمولا سرعتی بین ۵۴۰۰ تا ۷۲۰۰ دور در دقیقه دارند. در مقابل، SSD های SATA هیچ قطعه متحرکی ندارند و داده‌ها را روی تراشه‌های فلش ذخیره می‌کنند، بنابراین سرعت بیشتری نسبت به HDD های SATA دارند. نکته مهم این است که اگرچه SATA یک استاندارد رایج برای هر دو نوع ذخیره‌سازی محسوب می‌شود، اما SSDهای مدرن معمولاً از NVMe و PCIe بهره می‌برند که سرعت بسیار بالاتری دارند.

شرکت ماهان شبکه ایرانیان در زمینه فروش سرور استوک HP و تجهیزات مربوط به آن فعالیت دارد. این شرکت محصولات خود را با قیمت منصفانه، همراه با گارانتی مناسب به بازار عرضه می کند. برای تماس با این شرکت از طریق شماره ی ۰۲۱۹۱۰۰۸۴۱۳ اقدام نمایید.

جمع بندی

هارد SATA و فناوری‌های مرتبط با آن، تحولی عظیم در حوزه ذخیره‌سازی رقم زدند. این رابط سریالی توانست مشکلات نسل گذشته را کم‌تر کند و فضای داخلی سیستم را نظم بدهد. سرعت انتقال بیشتر، نصب ساده‌ و کابل‌کشی منعطف‌تر برای کاربران دستاورد ارزشمندی محسوب می‌شود. همچنین، قابلیت‌هایی مانند Hot Plugging در سرورها بسیار کاربرد دارد و مدیریت درایوها را آسان تر می‌کند. علاوه بر این، شرکت‌های مختلف نسخه‌های گوناگون SATA را تا به امروز به بازار عرضه کرده‌اند و به طراحان سخت‌افزار امکان داده‌اند تا سرعت و ویژگی‌های مرتبط را بهبود دهند.