پچ کورد فیبر نوری چیست + معرفی انواع پچ کورد و کاربرد آن

گسترش فناوری فیبر نوری تغییرات زیادی در نحوه انتقال اطلاعات ایجاد کرده است. امروزه مراکز داده، شرکت‌های مخابراتی، شبکه‌های کامپیوتری و حتی برخی کاربران خانگی به استفاده از این فناوری روی آورده‌اند. آشنایی با اجزای مختلف آن، تاثیر زیادی در توسعه و بهبود زیرساخت‌های ارتباطی دارد. یکی از قطعات مهم در این حوزه، پچ کورد فیبر نوری است. این کابل کوتاه که در ظاهر ساده به نظر می‌رسد، اتصال بین تجهیزات نوری را برقرار کرده و انتخاب درست آن بر سرعت و کیفیت انتقال داده تاثیر می‌گذارد.

پچ کورد فیبر نوری چیست؟

فیبر نوری یکی از فناوری‌هایی است که داده‌ها را از طریق سیگنال‌های نوری در رشته‌های شفاف منتقل می‌کند. این نوع کابل نسبت به میدان‌های الکترومغناطیسی مقاوم بوده و داده‌ها را با سرعت بالایی جابه‌جا می‌کند. در بسیاری از موارد، لازم است این کابل به تجهیزات مختلف متصل شود. در چنین شرایطی از کابلی کوتاه به نام پچ کورد فیبر نوری استفاده می‌شود. این کابل در دو سر خود کانکتورهایی دارد که امکان اتصال مستقیم بین دستگاه‌های فیبر نوری، پچ پنل‌ها، سوییچ‌ها و سایر تجهیزات ارتباطی را فراهم می‌کند.

پچ کورد از چندین بخش مانند هسته فیبر، روکش فلزی، پوشش، تقویت کننده و جکت ساخته شده است. بسته به نیاز، سر این کابل می‌تواند به کانکتورهای مختلفی مانند LC، SC و مدل‌های دیگر ختم شود. در هر جایی که فیبر نوری وجود داشته باشد، برای اتصال مستقیم تجهیزات یا برقراری ارتباط بین دستگاه‌ها از این کابل استفاده می‌شود. انعطاف‌پذیری بالای آن باعث می‌شود نصب، جابه‌جایی و مدیریت کابل‌کشی در محیط‌های مختلف آسان‌تر شود. انتخاب مناسب این کابل از نظر پهنای باند، طول و نوع کانکتور، تاثیر زیادی بر عملکرد شبکه دارد. همچنین کابل‌ها شامل دو دسته اصلی سینگل‌مود و مالتی‌مود هستند. مدل مالتی‌مود برای ارسال داده در مسافت‌های کوتاه و مدل سینگل‌مود برای فواصل طولانی‌تر به کار می‌رود. با وجود اینکه این کابل کوتاه است اما در اتصال تجهیزات فیبر نوری نقش مهمی دارد.

شرکت ماهان شبکه ایرانیان سرورهای استوک و کارکرده را با بهترین کیفیت به بازار عرضه می کند. این شرکت علاوه بر سرور، لوازم و قطعات مورد نیاز این سیستم ها را نیز ارائه می دهد. برای اطلاعات بیشتر در مورد سرور دست دوم و استوک می توانید با شماره ۰۲۱۹۱۰۰۸۴۱۳ تماس حاصل فرمایید.

انواع پچ کورد فیبر نوری

پچ کورد فیبر نوری در مدل‌های مختلفی تولید می‌شود تا بتواند نیازهای گوناگون در شبکه‌های فیبر نوری را پوشش دهد. این تفاوت‌ها را می‌توان از چند زاویه بررسی کرد. یکی از مهم‌ترین موارد نوع فیبر به کار رفته در کابل است. برخی از این کابل‌ها تک‌حالته یا سینگل‌مود و برخی دیگر چندحالته یا مالتی‌مود هستند. مدل‌های تک‌حالته، هسته‌ای در حدود ۹ میکرون دارند و برای انتقال داده در مسافت‌های طولانی مانند ارتباطات بین‌شهری یا مراکز داده بزرگ مناسب هستند. از طرف دیگر، مدل‌های چندحالته هسته‌ای پهن‌تر دارند و برای فواصل کوتاه تر استفاده می‌شوند زیرا امکان انتقال چند پرتو نور را به‌صورت همزمان دارند.

دسته‌بندی دیگر این کابل‌ها بر اساس ساختار آن‌ها انجام می‌شود. مدل سیمپلکس تنها یک تار فیبر دارد و اطلاعات را در یک جهت ارسال می‌کند، درحالی‌که مدل دوبلکس دارای دو تار فیبر است که به‌طور هم‌زمان داده‌ها را در دو مسیر رفت و برگشت منتقل می‌کند. برای انتخاب کابل مناسب، باید مواردی مانند طول مسیر، نوع کانکتور دستگاه و مقدار پهنای باند موردنیاز را در نظر گرفت. در برخی موارد، حتی رنگ روکش کابل هم به تشخیص نوع سینگل‌مود یا مالتی‌مود کمک می‌کند.

انواع پچ کورد فیبر نوری بر اساس کانکتورها

کانکتورها یا اتصال دهنده های فیبر نوری انواع مختلفی دارند که برای کاربردهای گوناگون طراحی شده‌اند. به همین دلیل، پچ کوردهای فیبر نوری نیز در مدل‌های متنوعی تولید می‌شوند. در ادامه برخی از رایج ترین کانکتورها معرفی خواهیم کرد:

پچ کورد فیبر نوری LC

اندازه قطر فرول در این مدل ۱٫۲۵ میلی‌متر است و جنس آن از پلاستیک می باشد. به دلیل اندازه کوچک در مراکز داده بسیار استفاده می‌شود. چون فضای کمی اشغال می‌کند، برای شبکه‌هایی که نیاز به کابل‌کشی فشرده دارند، گزینه‌ای مناسب محسوب می‌شود.

پچ کورد فیبر نوری SC

قطر فرول این مدل ۲٫۵ میلی‌متر است و به دلیل هزینه پایین‌تر و مکانیزم قفل شدن فشاری – کششی، محبوبیت زیادی در شبکه‌های فیبر نوری دارد. برخی منابع آن را “کانکتور استاندارد” می‌نامند.

پچ کورد فیبر نوری ST

ساختاری استوانه‌ای و فرولی ۲٫۵ میلی‌متری دارد. این مدل، به کمک چرخش بخشی از بدنه، قفل می‌شود. در گذشته برای شبکه‌های محلی بسیار متداول بود و همچنان در برخی موارد استفاده می‌شود.

پچ کورد فیبر نوری FC

دارای بدنه‌ای فلزی و مکانیزم پیچشی است. این کانکتور بیشتر در محیط‌های صنعتی و مکان‌هایی که لرزش زیاد است، مورد استفاده قرار می‌گیرد. فرول آن مشابه SC است اما سیستم قفل شدن متفاوتی دارد.

پچ کورد فیبر نوری MTRJ

طراحی این مدل به گونه‌ای است که دو رشته فیبر را در یک بدنه کوچک جای می‌دهد. به همین دلیل، در شبکه‌های اترنت و کابل‌کشی‌هایی که فضای کمی در اختیار دارند، به کار می‌رود.

پچ کورد فیبر نوری E2000

پوششی فنری روی آن قرار دارد که از فرول محافظت می‌کند و احتمال آلودگی یا شکست نور را کاهش می‌دهد. در محیط‌هایی که نیاز به سطح ایمنی بالاتری دارند، این مدل مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پچ کورد فیبر نوری MU

قطر فرول آن ۱٫۲۵ میلی‌متر است و طراحی آن تا حدی به LC شباهت دارد. اما محفظه متفاوتی داشته و معمولا در سیستم‌های ارتباطی با سرعت بالا دیده می‌شود.

پچ کورد فیبر نوری MPO/MTP

این مدل برای اتصال چندین رشته فیبر نوری از طریق یک رابط واحد طراحی شده‌اند. مدل MPO رایج‌تر است، درحالی‌که MTP نسخه بهینه‌شده‌ای از آن محسوب می‌شود. این نوع کانکتور بیشتر در دیتاسنترها و سیستم‌هایی که نیاز به ارتباط چندفیبری دارند، استفاده می‌شود.

در هنگام انتخاب پچ کورد، نوع کانکتور باید متناسب با دستگاهی باشد که قرار است به آن متصل شود. در برخی موارد، هر دو سر کابل یکسان است مانند LC-LC و در مواردی دیگر، دو سر آن متفاوت است مانند LC-SC تا بتوان دستگاه‌هایی با ورودی‌های مختلف را به هم متصل کرد.

انواع پچ کورد فیبر نوری بر اساس کابل

پچ کوردهای فیبر نوری بر اساس نوع کابل، به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. این دسته‌بندی بیشتر به نوع فیبر درونی و نحوه انتقال نور بستگی دارد:

سینگل مود (Single-Mode) : در این مدل، قطر هسته معمولا ۹ میکرون است و نور فقط در یک مسیر حرکت می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود که برای انتقال داده در فاصله‌های زیاد، عملکرد بهتری داشته باشد. اغلب روکش این کابل‌ها زردرنگ است و در ارتباطات گسترده مثل شبکه‌های بین شهری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مالتی مود (Multi-Mode) : هسته این نوع کابل‌ها بزرگ‌تر است و معمولا قطر ۵۰ یا ۶۲٫۵ میکرون دارد. این مدل قادر است چندین پرتو نور را به‌طور همزمان منتقل کند و در مسافت‌های کوتاه‌تر کارایی بالایی دارد. انواع مختلفی از جمله OM1، OM2، OM3، OM4  و OM5 دارد. به‌طور معمول، کابل‌های OM2 دارای روکش نارنجی، OM3  و OM4 فیروزه‌ای یا بنفش هستند.

علاوه بر نوع فیبر، ساختار کابل نیز از نظر تعداد هسته (core) متفاوت است:

سیمپلکس (Simplex) : فقط یک هسته فیبر دارد و داده‌ها را در یک جهت ارسال می‌کند. در شرایطی که فقط ارسال یک طرفه نیاز باشد یا دستگاه فرستنده، قابلیت دریافت را هم داشته باشد، این مدل انتخاب مناسبی خواهد بود.

دوبلکس (Duplex) : دارای دو هسته فیبر است که به‌صورت همزمان داده‌ها را در دو جهت منتقل می‌کند. این مدل برای دستگاه‌هایی که نیاز به ارتباط دوطرفه دارند، عملکرد بهتری خواهد داشت. تفاوت اصلی سیمپلکس و دوبلکس ، در نحوه ارسال و دریافت داده‌هاست. در پچ کوردهای دوبلکس، معمولا مسیرهای رفت و برگشت داده با حروف A و B یا علامت‌های مشابه مشخص می‌شوند تا جهت درست نور رعایت شود.

انواع پچ کورد فیبر نوری بر اساس جنس و اندازه جکت (Jacket)

روکش بیرونی یا جکت، یک لایه محافظ است که از فیبر نوری در برابر عوامل محیطی مثل رطوبت، گردوغبار و ضربه محافظت می‌کند. این روکش از مواد مختلفی ساخته می‌شود که عبارت اند از :

PVC: نوعی پلاستیک انعطاف‌پذیر که در بسیاری از کابل‌های داخلی به کار می‌رود. قیمت مناسبی دارد و در برابر گرما تا حدی مقاوم است.

LSZH: این مدل در هنگام آتش‌سوزی، دود سمی تولید نمی‌کند و برای محیط‌های داخلی یا مکان‌هایی که سطح ایمنی باید بالا باشد، انتخاب بهتری محسوب می‌شود.

OFNR: به منظور نصب در مسیرهای عمودی مثل داخل داکت‌ها طراحی شده و کندسوزی بهتری دارد.

OFNP: بالاترین سطح مقاومت در برابر آتش را دارد و بیشتر در سقف‌های کاذب یا کف‌های کاذب که تهویه در آن‌ها جریان دارد، استفاده می‌شود.

از نظر اندازه، پچ کوردهای فیبر نوری معمولا در قطرهای ۱٫۶، ۲ یا ۳ میلی‌متر تولید می‌شوند. انتخاب ضخامت مناسب به فضای نصب، نوع کانکتور و مسیر کابل‌کشی بستگی دارد.

– قطر ۱٫۶ یا ۲ میلی‌متر برای مسیرهایی که تراکم کابل زیاد است یا نیاز به انعطاف بیشتر وجود دارد، بهتر عمل می‌کند.

– قطر ۳ میلی‌متری زمانی استفاده می‌شود که کابل باید استحکام بیشتری داشته باشد یا مسیر طولانی باشد.

– جکت‌های آرمورد (Armored) دارای لایه فلزی اضافه هستند تا از کابل در برابر فشار زیاد یا جویده شدن توسط جوندگان محافظت کنند.

کاربرد پچ کورد فیبر نوری

پچ کورد فیبر نوری یکی از بخش‌های مهم در اتصالات شبکه محسوب می‌شود. فرض کنید قرار است یک سوئیچ، روتر یا سرور مبتنی بر فیبرنوری به سیستم دیگری متصل شود؛ در این شرایط، پچ کورد اولین اتصال را ایجاد می‌کند. علاوه بر شبکه‌های کامپیوتری، در حوزه پزشکی هم از این کابل‌ها استفاده زیادی می‌شود، مثلا در سیستم‌های تصویربرداری که نیاز به سیگنال‌های پایدار و بدون تداخل دارند. در مخابرات، پچ کوردهای فیبر، ماژول‌های نوری را به بخش‌های اصلی انتقال داده متصل می‌کنند. همچنین در شبکه‌های تلویزیونی که از کابل‌های فیبر نوری استفاده می‌کنند، این کابل‌ها سیگنال‌های اصلی را از مرکز به بخش‌های پخش انتقال می‌دهند.

در محیط‌های اداری که فیبر نوری تا اتاق سرور کشیده شده است، معمولا از کابل‌های کوتاه‌تر برای اتصال تجهیزات شبکه به پچ پنل استفاده می‌شود. این کابل‌ها کار را برای تغییر مکان تجهیزات هم راحت‌تر می‌کنند، چون اگر نیاز باشد دستگاهی به رک دیگری منتقل شود، فقط کافی است پچ کورد آن به یک پورت جدید متصل شود.

در پروژه‌های FTTH (فیبر تا خانه) هم از این کابل‌ها در بخش پایانی مسیر استفاده می‌شود تا ارتباط بین شبکه اصلی و خانه‌ها برقرار شود. به این ترتیب، پچ کورد در بخش‌های مختلف صنعتی، مخابراتی و شبکه‌ای کاربرد داشته و اتصال بین دستگاه‌ها را ساده‌تر می‌کند.

نحوه انتخاب پچ کورد مناسب

برای انتخاب یک پچ کورد فیبر نوری مناسب، باید چند عامل مهم را در نظر گرفت

ابتدا نوع فیبر مشخص می‌شود؛ اگر داده‌ها قرار است در مسافت‌های طولانی منتقل شوند، مدل سینگل‌مود انتخاب بهتری خواهد بود، اما برای فاصله‌های کوتاه مانند کابل‌کشی داخلی ساختمان، مالتی‌مود گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه‌تر محسوب می‌شود.

مورد بعدی نوع کانکتور است. برخی دستگاه‌ها به ورودی LC نیاز دارند، برخی دیگر SC یا ترکیبی از هر دو. بنابراین باید بررسی شود که در هر دو انتهای کابل چه نوع کانکتوری لازم است. طول کابل هم اهمیت دارد؛ نه آن‌قدر کوتاه باشد که اتصال برقرار نشود و نه آن‌قدر بلند که باعث شلوغی و بی‌نظمی در محیط شود.

کاربران هنگام انتخاب کابل فیبر نوری باید به نوع پولیش کانکتور نیز توجه کنند. اگر حساسیت به بازتاب نور زیاد باشد، APC انتخاب بهتری است و در موارد دیگر، UPC  می‌تواند نیاز را برطرف کند. قطر کابل نیز بسته به مسیر عبور و میزان فشردگی تجهیزات داخل رک، باید به‌درستی انتخاب شود.

محیط استفاده، نوع روکش کابل را مشخص می‌کند. برای فضاهای داخلی، مدل PVC مناسب‌تر است، اما در محیط‌هایی که ایمنی در برابر آتش اهمیت بیشتری دارد، انتخاب LSZH یا OFNR توصیه می‌شود. در سقف‌های مرتفع که نیاز به مقاومت بیشتر در برابر آتش وجود دارد، نوع OFNP گزینه بهتری است.

علاوه بر این، کیفیت ساخت و استانداردهای تولید، در دوام و عملکرد کابل تاثیر مستقیم دارد. در نهایت، شخصی که مسئول شبکه است، باید پورت‌های موردنیاز و مقدار پهنای باند را به‌خوبی بشناسد تا انتخابی انجام دهد که باعث حفظ سرعت و کارایی شبکه فیبر نوری شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد سرور استوک و کارکرده و تجهیزات جانبی آنها می توانید با کارشناسان شرکت ماهان شبکه ایرانیان از طریق  شماره ۰۲۱۹۱۰۰۸۴۱۳ در تماس باشید.

جمع بندی

پچ کورد فیبر نوری واسطه‌ای برای اتصال تجهیزات مختلف است. تولیدکنندگان این کابل‌ها را در مدل‌های گوناگون با تفاوت‌هایی در نوع کانکتور، جنس روکش، ساختار داخلی و طول می‌سازند. برخی کابل‌ها دارای یک هسته نوری (سیمپلکس) هستند و برخی دیگر دو هسته دارند (دوبلکس). جنس روکش کابل‌ها نیز با توجه به محیط استفاده متفاوت است. برای فضاهای داخلی، PVC انتخاب رایجی است، درحالی‌که در مکان‌هایی که ایمنی در برابر آتش مهم است، مدل‌هایی مانند LSZH، OFNR و OFNP بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند.