زمان عوض کردن خمیر سیلیکون سی پی یو سرور

در هر سیستم کامپیوتری، پردازنده و کارت گرافیک هنگام کار کردن حرارت تولید می‌کنند. اگر این گرما کنترل نشود، ممکن است به قطعات دیگر آسیب برساند و باعث کاهش عملکرد سیستم شود. برای خنک نگه داشتن قطعات، روش‌های مختلفی وجود دارد؛ مثل استفاده از فن‌ها یا سیستم‌های خنک کننده خاص. در این بین، ماده‌ای به نام خمیر سیلیکون هم کاربرد زیادی دارد. این ماده کمک می‌کند گرما به خوبی از پردازنده و کارت گرافیک به خنک کننده یا هیت سینک منتقل شود. اما نکته اینجاست که خمیر سیلیکون به مرور زمان کیفیت خود را از دست می‌دهد و باید تعویض شود. در ادامه، درباره دلایل خراب شدن این ماده و روش درست جایگزینی آن صحبت می‌کنیم تا بتوانیم از پردازنده و کارت گرافیک بهتر مراقبت کنیم.

نقش و اهمیت خمیر حرارتی سیلیکونی در سرور

بعضی افراد فکر می‌کنند وجود یک فن روی پردازنده برای خنک کردن آن کافی است، اما این تصور درست نیست. دلیل این موضوع به وجود شکاف ها و روزنه‌های خیلی ریز روی سطح پردازنده، کارت گرافیک و هیت سینک برمی‌گردد. این شکاف‌ها پر از هوا می‌شوند و چون هوا رسانای گرمای خوبی نیست، گرما به درستی منتقل نمی‌شود. خمیر حرارتی سیلیکونی این فضاهای خالی را پر کرده و باعث می‌شود گرما سریع‌تر منتقل شود و از جمع شدن بیش از حد دما در یک نقطه جلوگیری می‌کند.

این خمیر از موادی مثل سیلیکون، اکسید روی یا فلزات پودری ساخته می‌شود. هر ترکیب، توانایی متفاوتی در انتقال گرما دارد. نکته مهم این است که خمیر بتواند گرمای تولید شده در قطعه را به خنک کننده منتقل کند. اگر این ماده وجود نداشته باشد، گرما بین سطح پردازنده و فن به خوبی جابه‌جا نمی‌شود. نتیجه‌اش این است که دمای پردازنده خیلی سریع بالا می‌رود و عملکرد سیستم دچار مشکل می‌شود.

به صورت کلی، خمیر سیلیکون به همراه فن، لوله‌های حرارتی و حتی سیستم‌های خنک کننده مایع، یکی از بخش‌های اصلی دفع گرما در سیستم است. این ماده برای پردازنده‌های سرور هم اهمیت زیادی دارد، چون سرورها بیشتر ساعات شبانه روز تحت فشار کاری هستند. اگر خنک سازی به درستی انجام نشود و گرمای زیادی ایجاد شود، ممکن است سرور آسیب ببیند. به همین دلیل، بهتر است همیشه وضعیت خمیر روی پردازنده سرورها و کامپیوترها بررسی شود.

شرکت ماهان شبکه ایرانیان  سرورهای استوک اچ پی و دست دوم را با کیفیتی مناسب همراه با خدمات پس از فروش به بازار عرضه می کند. این شرکت علاوه بر سرور، قطعات مورد نیاز این سیستم ها را نیز ارائه می دهد. برای اطلاعات بیشتر در مورد سرور استوک HP و کارکرده می توانید با شماره ۰۲۱۹۱۰۰۸۴۱۳ تماس حاصل فرمایید.

علائم خراب شدن خمیر سیلیکون CPU

اگر خمیر حرارتی روی پردازنده خشک شود یا عملکرد خود را از دست بدهد، علائمی ظاهر می‌شود که نشان دهنده این مشکل هستند:

– اولین علامت، افزایش غیرعادی دمای پردازنده است. هر سیستم محدوده مشخصی برای دمای عادی دارد و اگر خمیر نتواند گرما را به درستی منتقل کند، دما به طور مداوم بالا می‌رود.

– علامت دوم، صدای زیاد فن در زمان کارهای سبک است. وقتی گرما بیش از حد شود، فن تلاش می‌کند با سرعت بالا دما را کاهش دهد. اگر این صدا به طور مداوم شنیده شود، ممکن است خمیر حرارتی دیگر کیفیت اولیه خود را نداشته باشد.

– سومین نشانه، کاهش سرعت سیستم است. وقتی دما از حد مجاز فراتر رود پردازنده برای جلوگیری از آسیب، سرعت خود را کاهش می‌دهد که باعث کندی در اجرای برنامه‌ها می‌شود.

چهارمین و خطرناک ترین علامت، خاموش شدن ناگهانی یا ری استارت بدون هشدار است. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که سیستم حفاظتی پردازنده نتواند گرمای زیاد را کنترل کند و برای جلوگیری از آسیب، دستگاه را خاموش می‌کند. در چنین شرایطی، بررسی و تعویض خمیر حرارتی ضروری است تا از مشکلات جدی‌تر جلوگیری شود.

تشخیص زمان خشک شدن خمیر سیلیکون

وقتی خمیر سیلیکون خشک شود یا کیفیتش پایین بیاید، دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد. نوع خمیر، روش استفاده از کامپیوتر یا سرور و حتی کارایی سیستم خنک کننده روی این موضوع تاثیر می‌گذارد. گاهی هم ممکن است چند سال از زمان کار کردن مداوم دستگاه گذشته باشد و فشار زیادی به پردازنده وارد شده باشد. در این حالت خمیر ممکن است دیگر مثل روز اول کار نکند.

برای فهمیدن این موضوع، چند روش وجود دارد. یکی از روش‌ها، بررسی دمای دستگاه از طریق نرم‌افزارهایی مثل “HWMonitor”  است. این ابزارها نشان می‌دهند که دمای پردازنده در حالت عادی یا کار سبک چقدر است. اگر دما نسبت به قبل خیلی بیشتر باشد، احتمالا خمیر سیلیکون خراب شده است. روش دیگر توجه به صدای فن است. اگر صدای فن زیاد شود و مدت طولانی روی بالاترین سرعت کار کند، ممکن است خمیر دیگر درست عمل نکند.

راه دیگر، نگاه کردن مستقیم به خمیر است. اگر هنگام سرویس دستگاه یا تعویض فن، متوجه شدید که خمیر خشک شده، ترک خورده یا رنگش تغییر کرده، وقت آن رسیده که تعویضش کنید. حتی اگر هیچ نشانه‌ای مثل ترک وجود نداشته باشد، بهتر است هر چند سال یکبار خمیر را عوض کنید تا کارایی پردازنده حفظ شود. همه این روش‌ها کنار هم کمک می‌کنند تا مشکل زودتر شناسایی شود و از آسیب‌های جدی به دستگاه جلوگیری شود.

زمان مناسب برای عوض کردن خمیر سیلیکون سی پی یو و کارت گرافیک

برای حفظ عملکرد درست سیستم‌های کامپیوتری، بهتر است خمیر حرارتی پردازنده یا کارت گرافیک هر دو الی سه سال یکبار تعویض شود. البته شرایط استفاده از سیستم تاثیر زیادی روی این زمان دارد. اگر کامپیوتر در محیطی گرم قرار دارد یا برای کارهای سنگین مثل بازی‌های سه بعدی یا رندر ویدیو استفاده می‌شود، خمیر ممکن است زودتر کیفیت خود را از دست بدهد و نیاز به تعویض داشته باشد. همچنین، هر بار که قطعاتی مثل هیت سینک جدا می‌شوند، بهتر است خمیر جدیدی استفاده شود چون خمیر قبلی دیگر نمی‌تواند به‌خوبی گرما را منتقل کند.

برخی افراد تا زمانی که علائم خرابی مثل افزایش دمای غیرعادی یا صدای زیاد فن دیده نشود، خمیر را تعویض نمی‌کنند. اما تعویض به موقع خمیر می‌تواند از مشکلات جدی تر مثل آسیب به پردازنده یا کارت گرافیک جلوگیری کند. برای سیستم‌هایی که به طور مداوم و تحت فشار زیاد کار می‌کنند، مثل سرورها باید دقت بیشتری داشت. این پردازنده‌ها به دلیل ساعات طولانی فعالیت، گرمای بیشتری تولید می‌کنند و خمیر حرارتی زودتر فرسوده می‌شود. بنابراین، بهتر است کاربران حرفه‌ای یا نیمه‌حرفه‌ای دمای قطعات را به طور منظم بررسی کنند.

اگر خمیر سیلیکون به موقع تعویض نشود چه عواقبی دارد؟

اگر خمیر حرارتی کارایی خود را از دست بدهد یا فرسوده شود، مشکلات زیادی برای سیستم ایجاد می‌شود. مهم‌ترین پیامد آن، افزایش دمای پردازنده است. وقتی گرما به درستی از سطح CPU یا GPU منتقل نشود، فشار زیادی به فن وارد می‌شود. در این حالت، فن مجبور است با سرعت بیشتری کار کند اما باز هم ممکن است نتواند دما را کاهش دهد. این وضعیت باعث کاهش عملکرد سیستم و ناپایداری آن می‌شود.

یکی دیگر از مشکلات، خاموش شدن ناگهانی یا هنگ کردن سیستم هنگام انجام کارهای سنگین است. گاهی پردازنده برای جلوگیری از آسیب، به طور خودکار خاموش می‌شود یا سرعت خود را کاهش می‌دهد که این موضوع باعث می‌شود اجرای برنامه‌های سنگین غیرممکن شود. ادامه این شرایط می‌تواند عمر پردازنده را کوتاه کند زیرا دمای بالا به قطعات الکترونیکی آسیب می‌زند.

علاوه بر این گرمای زیاد می‌تواند به بخش‌های دیگر مانند ماسفت‌ها و مدارهای برق رسانی پردازنده آسیب برساند. این گرما ممکن است به کل مادربرد منتقل شود و مشکلات بیشتری ایجاد کند. در کارت‌های گرافیک نیز اگر خمیر حرارتی خراب باشد، دمای بالا می‌تواند عملکرد آن را مختل کند و حتی فن‌ها هم نتوانند گرما را کاهش دهند. نتیجه این وضعیت، کاهش کیفیت اجرای بازی‌ها یا خاموش شدن ناگهانی سیستم است. در مجموع، فرسودگی خمیر حرارتی باعث کاهش کارایی، افزایش احتمال خرابی و عملکرد ضعیف سیستم می‌شود. اما با تعویض به موقع خمیر، می‌توان از این مشکلات جلوگیری کرد و عملکرد سیستم را تقویت کرد.

روش تعویض خمیر سیلیکون

برای تعویض خمیر سیلیکون، ابتدا باید مطمئن شوید که سیستم خاموش است و هیچ اتصالی به برق ندارد. سپس دستگاه را باز کرده و خنک کننده یا هیت سینکی که روی پردازنده نصب شده است، با دقت از جای خود جدا کنید. در لپ تاپ‌ها یا سرورها ممکن است لازم باشد برخی از قطعات دیگر کنار گذاشته شوند تا دسترسی به پردازنده راحت تر شود. پس از برداشتن خنک کننده، معمولا بقایای خمیر قدیمی روی سطح پردازنده و هیت سینک دیده می‌شود. اگر خمیر خشک شده باشد، می‌توان آن را با یک دستمال بدون پرز که کمی به الکل یا محلول پاک‌کننده آغشته شده است، تمیز کرد. مهم است که سطح پردازنده و هیت سینک کاملا صاف و بدون آلودگی شود.

در مرحله بعد، مقدار کمی از خمیر جدید را روی مرکز پردازنده قرار دهید. این مقدار باید به اندازه یک نقطه کوچک تقریبا به اندازه یک دانه برنج باشد. سپس، می‌توانید خمیر را به روش‌های مختلف پخش کنید. بعضی افراد از یک کاردک کوچک استفاده می‌کنند تا خمیر را به صورت یکنواخت روی سطح پردازنده پهن کنند. برخی افراد ممکن است خنک کننده را مستقیم روی پردازنده قرار دهند تا فشار آن، خمیر را به طور یکنواخت پخش کند. نکته اصلی این است که لایه‌ای نازک و یکنواخت ایجاد شود که همه نقاط سطح تماس را پوشش دهد ولی دقت کنید خمیر بیش از حد استفاده نشود.

در آخر هم، خنک کننده را دوباره روی پردازنده نصب کنید و پیچ‌ها یا گیره‌های آن را محکم کنید. سپس فن را متصل کرده و سیستم را روشن کنید. اگر این کارها به درستی انجام شده باشد، دمای پردازنده کاهش می‌یابد و صدای فن نیز کمتر می‌شود.

با استفاده از چه محصولاتی می‌توانیم مانع داغ کردن پردازنده و کارت گرافیک شد؟

برای کاهش دمای پردازنده و کارت گرافیک، روش‌های مختلفی وجود دارد که می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.

• یکی از این روش‌ها استفاده از فن های قوی تر است که با سرعت بالای خود گرمای تولید شده را از سطح پردازنده خارج می‌کنند. همچنین، خنک کننده‌های مایع گزینه دیگری هستند که در آن‌ها مایعی در لوله‌ها جریان دارد و گرما را از پردازنده یا کارت گرافیک جذب کرده و به رادیاتور منتقل می‌کند. سپس فن‌های رادیاتور این گرما را به بیرون هدایت می‌کنند.
• روش دیگری که کاربرد دارد، استفاده از پدهای حرارتی است. این پدها برای قطعاتی که فاصله کمی با هیت‌سینک دارند، مناسب هستند و گرما را به خوبی منتقل می‌کنند. در برخی موارد، این پدها عملکرد بهتری نسبت به خمیر سیلیکون دارند. علاوه بر این، تهویه مناسب داخل کیس و حتی اطراف آن اهمیت زیادی دارد. دریچه‌های ورود و خروج هوا باید باز باشند و گرد و غبار روی قطعات یا کابل‌ها تمیز شود تا جریان هوا بهتر شود. همچنین برخی افراد از پایه‌های خنک کننده برای لپ تاپ استفاده می‌کنند که به کاهش دما کمک می‌کند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد سرور استوک HP و کارکرده و تجهیزات جانبی آنها می توانید با کارشناسان شرکت ماهان شبکه ایرانیان از طریق  شماره ۰۲۱۹۱۰۰۸۴۱۳ در تماس باشید.

جمع بندی

حرارت زیاد یکی از مشکلاتی است که می‌تواند عملکرد قطعات سیستم را تحت تاثیر قرار دهد. خمیر سیلیکون نقش مهمی در انتقال گرما از پردازنده یا کارت گرافیک به سیستم خنک کننده دارد، اما این ماده به مرور زمان کارایی خود را از دست می‌دهد. وقتی خمیر کهنه شود، قطعات گرمای بیشتری تولید می‌کنند و دمای دستگاه بالا می‌رود. این وضعیت باعث می‌شود قطعات زودتر خراب شوند یا حتی سیستم به طور ناگهانی خاموش شود. برای جلوگیری از چنین مشکلاتی، بهتر است خمیر سیلیکون در بازه‌های زمانی مشخص بررسی و در صورت نیاز تعویض شود. اگر دمای سیستم بیش از حد بالا برود، بهتر است بدون تاخیر خمیر را جایگزین کنیم. این کار پیچیده نیست اما باید دقت کافی به خرج دهید. این کار باعث می‌شود پردازنده و کارت گرافیک عملکرد بهتری داشته باشند و عمر بیشتری کنند.

سوالات متداول

۱) خمیر سیلیکون چقدر دوام دارد؟

معمولا خمیر سیلیکون بین ۲ تا ۳ سال کیفیت خود را حفظ می‌کند. البته شرایط کاری سیستم، میزان استفاده و نوع خمیر می‌توانند این زمان را تغییر دهند. اگر سیستم تحت فشار کاری زیادی باشد، ممکن است خمیر سریع‌تر نیاز به تعویض پیدا کند.

۲) آیا خمیر روی کارت گرافیک دیرتر خراب می‌شود؟

اگر کارت گرافیک برای بازی‌های سنگین یا کارهای گرافیکی پیشرفته استفاده شود، خمیر زودتر خراب می‌شود. در این موارد بهتر است در بازه‌های زمانی کوتاه تری خمیر تعویض شود.

۳) آیا پس از برداشتن فن، نیاز به تعویض خمیر است؟

بله، در بیشتر مواقع وقتی هیت سینک یا فن جدا می‌شود، خمیر سیلیکون از حالت یکنواخت خارج شده و کارایی خود را از دست می‌دهد. برای حفظ عملکرد پردازنده، بهتر است پس از هر بار جدا کردن فن خمیر تازه استفاده شود.