مقایسه تخصصی سرور استوک و سرور نو

مقایسه تخصصی سرور استوک و سرور نو

۱٫ معرفی کلی و جایگاه محصول در اکوسیستم HPE

این سند به مقایسه دقیق دو نسل متفاوت از سرورهای رک‌مونت HPE ProLiant می‌پردازد: نسل نهم (Gen9) که اکنون در بازار استوک موجود است، و نسل یازدهم (Gen11) که آخرین معماری‌های روز دنیا را به همراه دارد. هدف، ارائه دیدگاهی جامع برای تصمیم‌گیری در محیط‌های IT فعلی است.

۱٫۱٫ HPE ProLiant DL360 Gen9 (استوک)

DL360 Gen9 یک سرور تک یونیت (۱U) بسیار محبوب است که بر پایه پردازنده‌های Intel Xeon E5-2600 v3 و v4 (معماری Haswell و Broadwell) ساخته شده است. این سرور به دلیل تراکم بالا، قابلیت اطمینان و قیمت مناسب در بازار دست دوم، همچنان گزینه‌ای قوی برای بارهای کاری استاندارد مانند وب سرورها، زیرساخت‌های مجازی‌سازی متوسط (VMware ESXi، Hyper-V) و کاربردهای عمومی دیتاسنتر محسوب می‌شود.

معماری اصلی: Intel Xeon E5-2600 v3/v4.

حافظه: DDR4 ECC Registered (RDIMM).

نقاط قوت: اندازه کوچک، مصرف برق نسبتاً بهینه نسبت به نسل‌های قدیمی‌تر، پشتیبانی از ۱۲G SAS.

۱٫۲٫ HPE ProLiant DL380 Gen11 (نو)

DL380 Gen11 نماینده جدیدترین فناوری‌های سرور HPE است که برای چالش‌های محاسباتی مدرن، از جمله هوش مصنوعی، یادگیری عمیق (Deep Learning)، و بارهای کاری با توان عملیاتی بالا (High-Throughput Computing – HTC) طراحی شده است. این نسل کاملاً مبتنی بر پلتفرم Intel Xeon Scalable نسل پنجم (معروف به Sapphire Rapids) است که نوآوری‌های بزرگی در پهنای باند حافظه و I/O به همراه دارد.

معماری اصلی: Intel Xeon Scalable Gen5 (Sapphire Rapids).

حافظه: DDR5 ECC Registered با سرعت‌های بسیار بالاتر.

نقاط قوت: پشتیبانی از PCIe Gen5، ذخیره‌سازی NVMe با فرم فاکتور EDSFF، کارایی تک هسته‌ای و چند هسته‌ای بسیار بالاتر.

۲٫ مشخصات فنی پایه و معماری پردازنده

تفاوت اصلی بین این دو سرور در فاصله سه نسلی معماری پردازنده‌ها و زیرساخت‌های پشتیبانی شده آن‌هاست.

مشخصهHPE DL360 Gen9HPE DL380 Gen11تحلیل مهندسی تفاوتمعماری پردازندهIntel Xeon E5-2600 v3/v4Intel Xeon Scalable Gen5 (Sapphire Rapids)جهش بزرگ از معماری قدیمی‌تر (۲۲ نانومتر/۱۴ نانومتر) به معماری پیشرفته‌تر (Intel 7).تعداد سوکت۲ سوکت۲ سوکتهر دو سرور از پیکربندی دو پردازنده پشتیبانی می‌کنند.حداکثر هسته هر CPU22 Core (E5-2699 v4)64 Core (Xeon Platinum 8592Q)افزایش بیش از ۳ برابری در تعداد هسته‌ها و افزایش چشمگیر IPC (دستورالعمل در سیکل).حداکثر فرکانس پایهحدود ۲٫۲ GHz (برای مدل‌های ۲۲ هسته‌ای)تا ۳٫۳ GHz یا بالاتر (بسته به مدل)کارایی تک رشته‌ای در Gen11 به طور قابل توجهی بهبود یافته است.حافظه RAMDDR4 ECC REG، حداکثر ۱٫۵ TB (با ۳۲GB DIMMs) یا ۷۶۸GB (با پیکربندی رایج)DDR5 ECC REG، حداکثر ۸ TB (با ۲۵۶GB DIMMs)DDR5 پهنای باند بسیار بالاتری نسبت به DDR4 ارائه می‌دهد، حیاتی برای HPC و AI.تعداد کانال حافظه۴ کانال در هر CPU8 کانال در هر CPUافزایش پهنای باند حافظه در Gen11 به دلیل دو برابر شدن کانال‌ها.اسلات PCIePCIe Gen3 (حداکثر ۳ اسلات در ۱U)PCIe Gen5 (حداکثر ۷ اسلات در ۲U)پهنای باند دو برابر برای هر اسلات (Gen5 vs Gen3). [ \text{Gen5} = 2 \times \text{Gen4} = 4 \times \text{Gen3} ]نوع درایو اصلیSAS/SATA 12G، SFF یا LFF (حداکثر ۲۴ درایو SFF)NVMe Gen5 EDSFF، SAS/SATA 12G (پشتیبانی از U.3)پذیرش فرم فاکتور جدید EDSFF (Enterprise and Data Center SSD Form Factor) برای چگالی بالاتر.RAID ControllerHPE Smart Array P440ar (2GB FBWC) یا P840HPE Smart Array Gen11 (مانند P816i-a) با Cache 8GB و پشتیبانی کامل از NVMeکنترلرهای جدیدتر از NVMe passthrough و کش بسیار بزرگتر بهره می‌برند.توان پاور استاندارد۵۰۰W تا ۸۰۰W (Platinum/Titanium)800W تا ۱۶۰۰W (Platinum/Titanium)توان بالاتر برای پشتیبانی از پردازنده‌ها و کارت‌های گرافیک پرمصرف‌تر Gen11.کارت شبکه پیش‌فرض (LOM)2×۱GbE یا ۴×۱GbE (بر اساس مدل)۴×۱GbE یا ۲×۱۰GbE SFP+ استاندارداستانداردسازی سرعت‌های بالاتر در نسل جدید.

۳٫ پشتیبانی GPU و کارایی هوش مصنوعی (AI/ML)

این بخش جایی است که DL380 Gen11 به طور کامل برتری خود را نسبت به DL360 Gen9 نشان می‌دهد، چرا که Gen9 اساساً برای بار کاری GPU سنگین طراحی نشده است.

۳٫۱٫ محدودیت‌های DL360 Gen9 در پشتیبانی GPU

DL360 Gen9 یک سرور ۱U است و فضای فیزیکی بسیار محدودی برای کارت‌های گرافیک پرقدرت دارد.

پیکربندی فیزیکی: محدود به ۱ یا ۲ کارت گرافیک با پروفایل پایین (Low Profile) یا نیمه بلند (Half-Height, Half-Length – HHHL).

توان مصرفی: معمولاً محدود به ۷۵W تا ۱۵۰W در مجموع برای GPUها.

PCIe Lane: استفاده از PCIe Gen3 به شدت پهنای باند مورد نیاز GPUهای مدرن (مانند A100) را محدود می‌کند.

پهنای باند PCIe Gen3 x16: تقریباً ( ۱۶ \text{ GB/s} ) در هر جهت.

۳٫۲٫ قابلیت‌های پیشرفته DL380 Gen11 برای محاسبات شتاب‌یافته

DL380 Gen11 یک سرور ۲U است که امکان نصب چندین کارت گرافیک دو اسلات و با توان بالا را فراهم می‌کند.

پیکربندی فیزیکی: پشتیبانی از تا ۸ کارت گرافیک PCIe با توان بالا (بسته به پیکربندی خاص شاسی).

توان مصرفی: پشتیبانی از کارت‌هایی با مصرف بیش از ۴۰۰W در هر اسلات.

PCIe Lane: استفاده از PCIe Gen5.

پهنای باند PCIe Gen5 x16: تقریباً ( ۶۴ \text{ GB/s} ) در هر جهت، که ۴ برابر Gen3 است. این امر گلوگاه‌های ارتباطی بین GPU و CPU را به شدت کاهش می‌دهد.

ویژگی GPUDL360 Gen9 (استوک)DL380 Gen11 (نو)استاندارد PCIeGen3Gen5حداکثر توان GPU در هر اسلات۷۵W (معمولاً برای کارت‌های تک اسلات)تا ۴۵۰W (برای کارت‌های پرقدرت مانند H100)سازگاری معمول GPUNVIDIA T4، کارت‌های مصرفی (مانند GTX 1660/RTX 3050)NVIDIA A100، H100، L40S، RTX 6000 Adaقدرت محاسباتی (FP32)DL360 Gen9 + T4: تقریبی ( ۸ \text{ TFLOPS} )DL380 Gen11 + H100 SXM: ممکن است به بیش از ( ۱۹۷۹ \text{ TFLOPS} ) در حالت Sparse برسد.پهنای باند اتصال GPU-CPUمحدود به ( \sim 16 \text{ GB/s} )تا ( \sim 64 \text{ GB/s} )مناسب برایInference سبک، VMهای گرافیکی کوچکTraining مدل‌های بزرگ، HPC، شبیه‌سازی‌های پیچیده

۳٫۳٫ بهبود کارایی محاسبات (بهبود IPC و حافظه)

حتی بدون در نظر گرفتن GPU، پردازنده‌های Gen5 در مقایسه با E5 v4 پیشرفت‌های معماری قابل توجهی داشته‌اند:

حافظه DDR5: نرخ انتقال داده در DDR5 (مانند ۴۸۰۰ MT/s) در مقایسه با DDR4 (حداکثر ۲۴۰۰ MT/s در Gen9) تقریباً دو برابر است، و این امر برای بارهای کاری حافظه‌محور حیاتی است.

دستورالعمل‌های جدید: پردازنده‌های Gen5 شامل دستورالعمل‌های پیشرفته‌ای مانند AMX (Advanced Matrix Extensions) هستند که شتاب‌دهی ماتریسی را برای عملیات هوش مصنوعی به طور مستقیم در CPU فراهم می‌کنند، چیزی که در Gen9 وجود ندارد.

افزایش تعداد هسته: افزایش از ۲۲ هسته به ۶۴ هسته در یک سوکت، پتانسیل موازی‌سازی را به شدت افزایش می‌دهد.

۴٫ مقایسه هزینه، قابلیت نگهداری و عمر مفید

انتخاب بین سرور استوک چیست  و نو، تصمیمی استراتژیک بین بهای اولیه و فناوری روز است.

موردHPE DL360 Gen9 (استوک)HPE DL380 Gen11 (نو)نوسان قیمت در ایران (تخمینی)۷۰–۱۰۰ میلیون تومان (بسته به کانفیگ دقیق)۲۵۰–۴۰۰ میلیون تومان (بدون GPUهای گران‌قیمت)هزینه اولیه (CAPEX)بسیار پایین (گزینه اقتصادی)بسیار بالا (سرمایه‌گذاری بلندمدت)هزینه بهره‌برداری (OPEX) – برقپایین‌تر، به دلیل ولتاژ پایین‌تر و عدم استفاده از کارت‌های پرمصرف.بالاتر، به دلیل مصرف انرژی ذاتی پردازنده‌ها و کارت‌های Gen5.پشتیبانی و گارانتیندارد (یا گارانتی محدود فروشنده استوک)کامل (گارانتی رسمی HPE)مصرف انرژی (TDP)TDP پردازنده‌ها معمولاً زیر ۱۴۵WTDP پردازنده‌ها می‌تواند تا ۳۵۰W افزایش یابد.عمر مفید باقی‌مانده۲ تا ۴ سال (وابسته به شدت استفاده و فرسودگی قطعات)۵ تا ۷ سال (با توجه به معماری جدید)پشتیبانی نرم‌افزاری (Firmware)پشتیبانی نرم‌افزاری رسمی HPE احتمالاً متوقف شده است.پشتیبانی کامل و به‌روزرسانی‌های امنیتی و عملکردی منظم.

۴٫۱٫ تحلیل TCO (Total Cost of Ownership)

DL360 G9:
اگرچه قیمت خرید پایین است، اما در محاسبات TCO باید در نظر گرفت که بهره‌وری (Performance per Watt) پایین‌تری نسبت به Gen11 دارد. اگر نیاز به مقیاس‌بندی عمودی (Vertical Scaling) برای اضافه کردن پردازنده‌های قوی‌تر باشد، Gen9 به دلیل محدودیت‌های پلتفرم، نمی‌تواند پاسخگو باشد.

DL380 Gen11:
هزینه اولیه بالاست، اما در محیط‌هایی که نرخ بازگشت سرمایه (ROI) از طریق سرعت پردازش بالاتر حاصل می‌شود (مانند آموزش مدل‌های AI)، Gen11 سریع‌تر ارزش خود را اثبات می‌کند. همچنین، به دلیل پشتیبانی از DDR5 و PCIe Gen5، تأخیر (Latency) در عملیات حیاتی به شدت کاهش می‌یابد.

۵٫ جمع‌بندی مهندسی و توصیه‌های استقرار

تصمیم‌گیری بین این دو سرور باید کاملاً مبتنی بر نوع بار کاری (Workload) و محدودیت‌های بودجه باشد.

۵٫۱٫ ملاحظات امنیتی و مدیریتی

Gen11 از معماری امنیتی پیشرفته HPE مانند Silicon Root of Trust و iLO 6 بهره می‌برد که ویژگی‌های امنیتی سطح پایین‌تری نسبت به iLO 5 در Gen9 دارند. در دنیای سایبری امروز، ویژگی‌های امنیتی سخت‌افزاری جدیدتر یک مزیت بزرگ محسوب می‌شوند.

۵٫۲٫ خلاصه‌ی توصیه‌ها

برای محیط‌های اقتصادی و عمومی:
DL360 Gen9 استوک بهترین گزینه است. این سرور برای وظایف زیر کاملاً مناسب است:

سرورهای Active Directory و DNS.

سرورهای فایل و پرینت تحت بار متوسط.

پایگاه‌های داده SQL کوچک تا متوسط که وابستگی شدید به I/O دیسک ندارند.

زیرساخت‌های تست و توسعه (Dev/Test) که نیازی به آخرین قدرت پردازشی ندارند.

محیط‌های مجازی‌سازی با تعداد ماشین‌های مجازی کم و متوسط (تا ۱۰۰ VM در یک خوشه).

برای محیط‌های محاسباتی مدرن و نیازمند به آینده:
DL380 Gen11 نو تنها انتخاب منطقی است. این سرور برای موارد زیر طراحی شده است:

هوش مصنوعی و یادگیری عمیق: توانایی اتصال چندین GPU پرقدرت با پهنای باند کافی PCIe Gen5.

شبیه‌سازی و HPC: استفاده حداکثری از هسته‌ها، فرکانس‌های بالاتر و پهنای باند عظیم حافظه DDR5.

پایگاه‌های داده بسیار بزرگ (In-Memory Databases): پشتیبانی تا ۸ ترابایت حافظه DDR5 با کانال‌های سریع‌تر.

زیرساخت‌های مجازی‌سازی با تراکم بالا: نیاز به بیشترین تعداد هسته در هر شاسی.

توصیه نهایی: اگر پروژه شما صرفاً متمرکز بر اجرای سرویس‌های استاندارد دیتاسنتر است و بودجه محدود است، Gen9 یک راه‌حل بالغ و قابل اطمینان است. اما اگر هدف، ورود به حوزه‌های AI، تحلیل کلان داده، یا نیاز به حداکثر کارایی در هر وات مصرفی در بلندمدت دارید، DL380 Gen11 با وجود هزینه اولیه بالا، سرمایه‌گذاری صحیح و آینده‌نگرانه خواهد بود.