زمان مناسب برای ارتقای سخت افزار سرور
سرور، بخش اصلی هر سیستم کامپیوتری در شرکت‌ها و سازمان‌ها است. تمام اطلاعات و فعالیت‌هایی که در این فضا انجام می‌شوند، به این بخش وابسته هستند. زمانی که یک سرور تازه راه اندازی می‌شود قدرت و سرعت خوبی دارد اما هرچه زمان می‌گذرد، توان اولیه آن افت می‌کند. اگر قسمت‌های مهم سرور مانند رم، حافظه یا پردازنده در زمان مناسب ارتقا پیدا نکنند، کندی سیستم، توقف ناگهانی یا خطاهای جدی دیده خواهد شد. دانستن زمان درست برای تعویض یا به روزرسانی این قطعات اهمیت زیادی دارد. نشانه‌هایی مثل کاهش سرعت سیستم، افزایش خطاها یا صدای غیرعادی ممکن است زنگ خطری برای این موضوع باشند.
چرخه عمر قطعات سرور
هر سرور از چند قطعه مهم تشکیل شده که بالاترین سهم را در کارایی دارند. پردازنده، رم، فضای ذخیره سازی و تجهیزات خنک کننده از مهم ترین اجزای سخت افزاری محسوب می‌شوند. این قطعات در ابتدا قدرت بالایی دارند اما پس از مدتی کار مداوم، دچار افت عملکرد می‌شوند. برای نمونه پردازنده مثل قبل دیگر نمی‌تواند حجم بالای درخواست‌ها را پردازش کند و پاسخ دهی آن کاهش پیدا می‌کند. رم نیز ممکن است پس از مدتی به حدی اشباع شود که چند سرویس هم زمان را نتواند پوشش دهد و سرعت اجرای برنامه‌ها افت می‌کند. اگر داده‌ها روی تجهیزات قدیمی ذخیره شوند، خواندن یا نوشتن اطلاعات زمان بر می‌شود و این مسئله روی کارای سیستم تاثیر منفی دارد. همچنین فن‌ها و سیستم‌های خنک کننده که مدام در حال کار هستند، در گذر زمان فرسوده می‌شوند و احتمال از کار افتادن آن‌ها بیشتر می‌شود.
برخی افراد گمان می‌کنند که یک سرور حرفه ای برای مدت طولانی بدون افت کیفیت باقی می‌ماند اما چنین دیدگاهی نادرست است. اگر بخواهیم عملکرد مطلوبی داشته باشیم، باید وضعیت هر قطعه را به صورت منظم بررسی کنیم. مثلا اگر هر شش ماه یک بار قطعات بررسی شوند، خیلی زود می‌توان متوجه کاهش قدرت آن‌ها شد. در این شرایط، تغییر یا ارتقا در زمان مناسب انجام می‌شود و از مشکلات ناگهانی جلوگیری می‌شود.
اگر احساس میکنید در انتخاب سرور استوک برند اچ پی نیاز به راهنمایی و مشاوره دارید، می توانید از طریق شماره تلفن ۰۲۱۹۱۰۰۸۴۱۳ با شرکت ماهان شبکه ایرانیان ارتباط بگیرید.
زمان مناسب برای ارتقای سرور
عواملی که تعیین کننده زمان مناسب برای ارتقای قطعات سرور هستند. عبارت اند از:
سرعت سرور
اگر سرور در اجرای درخواست‌ها کند عمل کند یا صفحات خیلی دیر باز شوند، طبیعی است که کاربران ناراضی شوند و خدمات نیز به درستی پیش نروند. ارورهای پی در پی مثل خطای ۵۰۰، اسکریپت‌هایی که زمان زیادی برای اجرا نیاز دارند یا اتصال‌هایی که بیشتر از حد معمول طول می‌کشند، نشانه‌هایی هستند که باید جدی گرفته شوند. این موارد معمولا زمانی اتفاق می‌افتند که پردازنده و رم توان رسیدگی به حجم فعالیت‌های موجود را ندارند. هنگامی که تایم پاسخ دهی طولانی می‌شود یا بارگذاری‌ها بیشتر از حد معمول طول می‌کشد، یعنی سرور دیگر قدرت لازم را ندارد و باید تغییراتی در آن صورت بگیرد. در چنین شرایطی راه حل معمول، تعویض پردازنده‌های قدیمی یا افزایش رم است. همچنین به کارگیری هاردهای SSD که سرعت بالاتری نسبت به مدل‌های قدیمی دارند، می‌تواند شرایط را بهتر کند.
رشد و توسعه کسب و کار
وقتی یک شرکت در حال رشد است، انتظار می‌رود شمار کاربران یا پروژه‌ها چند برابر شود. در این شرایط، سروری که قبلاًاستفاده می‌شده، ممکن است توان کافی نداشته باشد و نتواند حجم جدید درخواست‌ها را پاسخ دهد. برای مثال، موقع اجرا شدن نرم افزارهای مالی، سامانه‌های فروش آنلاین یا تحلیل‌های بزرگ، محدودیت منابع خود را نشان دهد. هرچه فعالیت‌ها بیشتر شود، درخواست‌ها هم پی در پی افزایش پیدا می‌کند. این اتفاق نشان می‌دهد که باید از سیستمی استفاده شود که توان پردازش بالاتری داشته باشد. همچنین، وقتی حجم اطلاعات بالا می‌رود، لازم است فضای ذخیره سازی بیشتر و پردازنده قوی تر در اختیار داشته باشید. اگر شرکت شما در مسیر پیشرفت است و حجم تماس‌ها یا عملیات بیشتر شده، بهتر است به ارتقای سرور فکر کنید تا بتوانید این مسیر را ادامه دهید.
خرابی سخت افزار
وقتی یک سرور گاه و بیگاه دچار اختلال می‌شود، نشان می‌دهد بخشی از قطعات سرور به پایان عمر خود نزدیک شده‌اند. خاموش‌شدن‌های ناگهانی، ریست‌های تکراری یا توقف‌های پیاپی سیستم، اغلب به مشکلاتی در مادربرد، سیستم خنک کننده یا منبع برق مربوط می‌شود. این وضعیت می‌تواند امنیت اطلاعات را تهدید کند و عملکرد نرم افزارها را مختل کند. حتی یک ایراد ساده هم می‌تواند روند کار را دچار مشکل کند و باعث شود خدمات در زمان نامناسبی قطع شوند. در چنین شرایطی، تعویض به موقع قطعات آسیب دیده مثل پاور یا هارد، یا حتی ارتقای یکپارچه سیستم می‌تواند سودمند باشد. اگر این اقدام به تاخیر بیفتد نه تها مشکل برطرف نمی‌شود، بلکه هزینه‌های جدید و پیش بینی نشده ای نیز به دنبال خواهد داشت. اگر طی یکی دو ماه، چند رویداد خرابی جدی ثبت شد، بهتر است سریع برای ارتقا یا جایگزین کردن قطعات اقدام گردد.
نرم افزار و امنیت سیستم
گاهی سرورهای قدیمی توان مچ شدن با نسخه‌های جدید نرم افزارهای امنیتی را ندارند. همچنین سیستم عامل‌ها و دیتاسنترهای جدید، به منابع سخت‌افزاری قوی تری نیاز دارند. سروری که سال‌ها از تولیدش می‌گذرد، احتمال دارد دیگر از سوی سازنده اصلی پشتیبانی دریافت نکند. در این حالت، فایل‌های اصلاحی امنیتی و محافظتی در برابر حمله‌های اینترنتی به صورت کامل پوشش داده نمی‌شود. در نتیجه، حفره‌های امنیتی باز می‌مانند و احتمال دسترسی غیرمجاز به داده‌ها بیشتر می‌گردد. ارتقای سخت افزار، زمینه ای برای نصب نسخه‌های جدید سیستم عامل و ابزارهای امنیتی ایجاد می‌کند. حتی برخی از آنتی ویروس‌های پیشرفته برای نصب و اجرای درست، نیاز به رم بیشتر یا پردازنده قوی تر دارند. اگر سرور این توان را نداشته باشد، اجرای این برنامه‌ها ممکن نیست و در نتیجه امنیت شبکه هم پایین می‌آید.
افزایش ترافیک شبکه
وقتی بازدید از سایت شما بیشتر می‌شود و کاربران هم زمان به سیستم وصل می‌شوند، ترافیک بالا می‌رود و حجم تبادل اطلاعات افزایش پیدا می‌کند. اگر تجهیزات سخت افزاری مانند کارت شبکه برای حجم پایین طراحی شده باشند، خیلی زود نشانه‌های ضعف زیرساخت دیده می‌شود. در این وضعیت، کندی عملکرد، پینگ بالا یا حتی قطع کامل ارتباط اینترنتی سرور ممکن است اتفاق بیفتد. برای جلوگیری از چنین شرایطی، بهتر است از کارت‌های LAN پیشرفته تر یا سوییچ‌های قوی تر استفاده کنید. همچنین اگر عدد نشست‌های هم زمان کاربران به میزان زیادی برسد، نیاز دارید محدودیت‌های سخت افزارتان را به سطح قوی تری ببرید.
فضای ذخیره سازی
وقتی کسب و کار رشد می‌کند، داده‌های زیادی در سیستم ذخیره می‌شوند و فضای موجود به تدریج پر می‌شود. اگر از هاردهای قدیمی یا کم ظرفیت استفاده شده باشد، کمبود فضا خیلی زود خودش را نشان می‌دهد. در چنین شرایطی، سرعت دسترسی به فایل‌ها پایین می‌آید و روند کار کند می‌شود. برای حل این مشکل، می‌توان از هاردهای جدیدتر با ظرفیت بالا یا درایوهای SSD استفاده کرد که سرعت بهتری دارند. همچنین انتخاب ساختار RAID کمک می‌کند داده‌ها سریع تر خوانده شوند و در صورت خرابی یکی از درایوها، اطلاعات از بین نرود. اگر گزارش‌هایی مثل کاهش سرعت یا پر شدن فضای دیسک را به طور مرتب دریافت میکنید، وقت آن است که حجم ذخیره سازی را بالا ببرید و تجهیزات را به روز کنید.
نویز سرور
ممکن است سرور صداهایی ناهنجار داشته باشد که ناشی از تهویه ضعیف، خرابی فن یا برخورد قطعات متحرک در داخل بدنه باشد. گاهی صدای زیاد هاردهای قدیمی هم خبر از خرابی یکی از بخش‌های داخلی می‌دهد. افزایش سطح صدا نشان می‌دهد که بعضی از قطعات عمر مفید خود را پشت سر گذاشته اند. ادامه کار در چنین وضعیتی ممکن است به صدمه‌های جدی تری منتهی شود. چه بسا نیاز باشد رک سرور عوض گردد یا فن‌های جدید و پردازنده‌های کم مصرف تری تهیه شوند. هر زمان سرور صدای غیرمعمول ایجاد کرد، باید منبع آن مشخص شود. اگر مشکل به یکی از اجزای حیاتی و قدیمی سیستم برگردد، بهتر است آن قطعه در سریع ترین زمان ممکن جایگزین یا ارتقا یابد تا از بروز خرابی‌های بیشتر جلوگیری شود.
علائم هشدار دهنده برای ارتقای سخت افزار سرور
علاوه بر موارد ذکر شده در بخش قبل، علائمی هستند که به شکل روشن هشدار می‌دهند احتمال فرسودگی سرور وجود دارد. یکی از این نشانه‌ها، استفاده بیش از حد از رم در شرایط عادی است. حتی در شرایط عادی و ترافیک پایین هم، میزان استفاده از رم تا ۹۰ درصد می‌رسد. این موضوع یعنی سرور قدرت کافی ندارد. از سوی دیگر، اگر در لاگ‌ها خطاهای جدی یا کرش‌های مکرر دیده می‌شود، باید علت آن بررسی شود. این خطاها می‌توانند به دلیل کمبود فضای دیسک یا فشار زیاد بر پردازنده باشند.
گزارش‌هایی که از سوی کاربران دریافت می‌شود نیز بی اهمیت نیست. اگر کاربران مرتبا با کندی سرویس مواجه شوند یا در زمان‌های شلوغ، خطاهایی مانند ۵۰۲ یا ۵۰۴ نمایش داده شود، مشخص است که سرور دیگر پاسخگوی نیاز فعلی نیست. وقتی اقدامات اولیه مثل بهینه سازی سیستم، پاکسازی فایل‌های غیر ضروری یا تنظیم مجدد سرویس‌ها نتیجه نمی‌دهد، نوبت بررسی ارتقای سخت افزار است.
یکی دیگر از نشانه‌ها، بالا رفتن دمای دستگاه است. سنسورهای داخلی این مقدار را ثبت می‌کنند. اگر دما از حد مجاز فراتر رود و پایین نیاید، شاید سیستم خنک کننده یا منبع تغذیه نتواند فشار را تحمل کند. در درازمدت این گرما می‌تواند باعث آسیب جدی شود. همه این علائم به یک نکته اشاره دارند که نباید زمان را از دست داد. ارتقای تجهیزات باید جدی گرفته شود؛ چون هم از نظر هزینه و هم از نظر حفاظت داده‌ها اهمیت زیادی دارد.
راه های ارتقا قطعات سرور
برای ارتقای سرور، ابتدا باید بخش‌های اصلی را شناسایی کرد. ممکن است همه قطعات نیازمند تغییر و ارتقا نباشند. گاه تعویض پردازنده با مدل قوی تر یا افزودن ماژول‌های حافظه RAM، جهش بزرگی در کارایی ایجاد می‌کند. همچنین استفاده از درایوهای SSD یا NVMe به جای هاردهای قدیمی تر یکی از بهترین کارها در ارتقای عملکرد سیستم است. اگر فرایند کاری شما نیاز به پردازش‌های زیاد به صورت هم زمان داشته باشد، شاید استفاده از رید کنترلرهای چند گانه برای ذخیره سازی نیز ضروری شود.
بسته به مدل سرور، اگر قطعات تازه مصرف برق زیادی داشته باشند، باید منبع تغذیه قوی تری نصب شود. خنک کننده‌ها هم گاهی باید تعویض شوند، چون اضافه شدن پردازنده پرمصرف یا چند هارد بیشتر، گرمای بالایی تولید می‌کند. در کنار قطعات فیزیکی، بد نیست سیستم عامل سرور یا فریمور مادربرد نیز به روز شود تا یکپارچگی سخت افزار و نرم افزار به بهترین شکل برقرار شود.
هر چه برنامه ریزی برای ارتقا دقیق تر انجام شود، احتمال بروز مشکل کمتر خواهد بود. پیش از خرید قطعه جدید، توصیه می‌شود دفترچه مشخصات مادربرد سرور بررسی شود. باید مطمئن شد که رم یا دیگر اجزا از نظر برند ، استانداردهای فنی مثل نوع اتصال (SATA یا SAS) و نوع رم (رم ECC یا Registered) همخوانی دارند. در بسیاری از موارد می‌توان یک سرور قدیمی اما سالم را با چند تغییر ساده تا چند سال دیگر فعال نگه داشت.
ارتقای سرور یا تعویض آن؟
وقتی خرابی‌های مکرر افزایش یافته یا نیازهای سخت افزاری سازمان به طور چشمگیری بیشتر شده باشد، معمولا دو گزینه ارتقا یا تعویض کامل سرور پیش رو است. اگر زمان زیادی از ساخت سرور نگذشته باشد و مادربرد آن قابلیت پشتیبانی از قطعات جدید را داشته باشد، ارتقا مقرون به صرفه خواهد بود. برای نمونه تعویض پردازنده به مدل بالاتر یا افزودن رم و هارد پرسرعت، موانع اصلی را برطرف می‌کند. با این روش می‌توان برخی هزینه‌ها را کاهش داد و از همان سخت افزار قبلی بهره گرفت.
اما اگر سرور خیلی قدیمی باشد یا قطعات مهم آن دیگر در بازار پیدا نشود، تعویض کامل راه منطقی تری است. چون احتمال دارد آپدیت نرم افزاری برای سیستم منتشر نشود یا نسخه‌های جدید سیستم عامل با سخت افزار فعلی اجرا نشوند. همچنین در صورت قطع پشتیبانی برند سازنده، بحث امنیت هم به خطر می‌افتد. در چنین موقعیتی، خرید یک سرور جدید از هزینه‌های بیشتر در آینده جلوگیری می‌کند. برای تصمیم درست باید شرایط فعلی، نیازهای آینده و بودجه بررسی شود. اگر فقط یکی دو قطعه نیاز به تغییر داشته باشد، ارتقا کفایت می‌کند. اما اگر بدنه اصلی دستگاه دیگر توان ادامه ندارد، تعویض گزینه بهتری است.
مزایای ارتقا سرور
ارتقا سرور، چند نتیجه مثبت در پی دارد. مهم ترین آن‌ها افزایش سرعت پاسخ دهی است. وقتی پردازنده قوی تر شود و حافظه رم بیشتری به کار گرفته شود، درخواست‌ها سریع تر پردازش می‌شوند و تاخیرها کاهش می‌یابد.از سوی دیگر، با جایگزینی قطعات قدیمی، میزان خطاها و اختلال‌های مکرر کاهش می‌یابد و عملکرد سیستم به مراتب پایدارتر خواهد شد. علاوه بر این، موضوع امنیت نیز اهمیت زیادی دارد؛ چرا که سخت‌افزارهای به روز، سازگاری بیشتری با نسخه‌های جدید نرم‌افزارهای امنیتی دارند و این موضوع می‌تواند مسیرهای نفوذ هکرها را مسدود کند.
اگر از زاویه نگهداری اطلاعات نگاه کنیم، ارتقا موجب اطمینان بیشتر نسبت به حفظ داده‌ها می‌شود. برای نمونه استفاده از SSD و پیکربندی RAID باعث می‌شود که در صورت خرابی بخشی از حافظه، اطلاعات از بین نرود. این موضوع در پایداری و آرامش ذهنی کارکنان و کاربران تاثیر دارد. وقتی سیستم سریع تر عمل کند و پردازش‌ها نیمه کاره نمانند، بهره وری هم بالاتر می‌رود. ارتقای هدفمند سرور می‌تواند جلوی هزینه‌های اضافی ناشی از قطع شدن سرویس یا توقف‌های تکراری را بگیرد. این تصمیم می‌تواند یک سرمایه گذاری برای رشد و تقویت زیرساخت‌ها قلمداد شود.
نکات مهم قبل از ارتقای سرور
پیش از هر اقدامی برای ارتقا، باید مشخص شود که سیستم دقیقا چه چیزی کم دارد. اگر کندی سیستم به صورت زیاد در اجرای دستورات دیده می‌شود، احتمالا باید حافظه رم یا هارد دیسک بررسی شود. در شرایطی که نرم افزارهای سنگین روی سرور اجرا می‌شوند، قدرت پردازنده اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. همینطور نباید از سازگاری مادربرد با قطعات تازه غافل شد. اگر این هماهنگی وجود نداشته باشد، تعویض مادربرد تنها راه باقی مانده خواهد بود.
زمان اجرای این فرایند هم اهمیت دارد. اگر ارتقا در ساعات خلوت پردازش انجام شود، احتمال اختلال در دسترسی کاربران به سرویس کمتر خواهد بود. پیش از هر تغییر، یک نسخه پشتیبان کامل از داده‌ها باید تهیه گردد. چون ممکن است در حین جابه‌جایی رم یا هارد دیسک، اشتباهی رخ دهد و اطلاعات مهم از بین برود. از طرف دیگر بودجه نیز در تصمیم گیری نقش کلیدی دارد. خرید رم یا هارد دیسک پیشرفته، شاید وسوسه انگیز باشد ولی باید دید چه مقدار از این هزینه، واقعا به بهبود شرایط کمک می‌کند.
پس از پایان ارتقا، بهتر است عملکرد سرور به دقت بررسی شود. ابزارهایی وجود دارند که می‌توانند میزان مصرف منابع، دمای سیستم و سرعت اجرای عملیات را نشان دهند. این بررسی‌ها کمک می‌کند اگر مشکلی وجود دارد، سریع شناسایی شود و از آسیب‌های بیشتر جلوگیری گردد.
اگر نیاز به راهنمایی در حوزه سرور به خصوص سرور دست دوم و کارکرده دارید، می توانید با کارشناسان شرکت ماهان شبکه ایرانیان از طریق شماره ۰۲۱۹۱۰۰۸۴۱۳ در تماس باشید. این شرکت در حوزه فروش سرور دست دوم و کارکرده به صورت تخصصی فعالیت دارد.
جمع بندی
اگر سرور درگیر کندی، خطاهای تکراری یا حجم کاری بالا شده، باید زیرساخت به طور دقیق بررسی شود. زمانی که پردازنده قدرت کافی ندارد، رم کم است یا از هارد دیسک‌های قدیمی استفاده می‌شود، تعویض برخی قطعات می‌تواند نتیجه قابل قبولی داشته باشد. البته شرط اصلی این است که مادربرد موجود بتواند قطعات قوی تر را پشتیبانی کند؛ ارتقا با هزینه کمتر به سرانجام می‌رسد. پیش از هر تصمیم، بهتر است وضعیت فعلی قطعات، میزان خرابی‌ها و بودجه ای که در اختیار دارید بررسی شود. اگر ارتقا به درستی انجام شود، سرعت بالا می‌رود، امنیت بیشتر می‌شود و احتمال خرابی کمتر خواهد شد. همچنین فراموش نکنید قبل از شروع هر کاری، از اطلاعات بکاپ تهیه شود. این مرحله می‌تواند از ضررهای جدی جلوگیری کند.
سوالات متداول
۱) چه زمانی باید سرور را به طور کامل عوض کرد و به ارتقا جزئی قانع نشد؟
اگر مدت زیادی از زمان خرید سرور گذشته مثلا بیش از پنج سال، یا قطعات آن دیگر به راحتی پیدا نمی‌شوند و پشتیبانی خدمات دهنده متوقف شده، دیگر ارتقا فایده‌ای ندارد. مخصوصا زمانی که نیازهای جدید سازمان فراتر از توان سرور فعلی است و قطعات تازه روی آن نصب نمی‌شوند. در چنین شرایطی، جایگزینی کامل بهتر جواب می‌دهد و در بلندمدت نیز هزینه‌های کمتری به دنبال دارد.
۲) نخستین قطعه‌ای که ارتقای آن بیشترین تاثیر را دارد، کدام است؟
اغلب ارتقای رم و در کنار آن جایگزینی فضای ذخیره سازی به SSD یا NVMe، بیشترین تاثیر را در بالا رفتن سرعت کلی و بهبود کارکرد سرور نشان می‌دهد. البته اگر پردازنده قدیمی باشد و نتواند بار پردازش‌ها را تحمل کند، ناچار باید سراغ مدل‌های جدیدتر رفت.
۳) آیا ارتقای قطعات سرور کاری پیچیده است یا می‌توان بدون تخصص زیاد آن را انجام داد؟
در نگاه اول شاید ارتقای رم یا دیسک سخت به نظر ساده بیاید، اما هماهنگی قطعه جدید با مادربرد مهم است. هر نوع ناسازگاری ممکن است مشکل ایجاد کند یا حتی سرور را از کار بیندازد. به همین دلیل توصیه می‌شود افراد کم تجربه به تنهایی این کار را انجام ندهند. اگر کسی شناخت کافی از قطعات و ساختار داخلی سرور ندارد، بهتر است از کارشناسان حرفه ای راهنمایی بگیرد تا همه چیز درست و بدون دردسر پیش برود.