توربو بوست چیست؟ عملکرد آن چگونه است؟

در میان پردازندهها،قدرت یک سیستم اهمیت بسیار بالایی دارد. همه خواهان پردازشی سریع تر هستند، مخصوصا زمانی که برنامههای سنگین یا بازیهای گرافیکی اجرا میشوند. در این شرایط تولید کنندگان پردازنده، راهکارهایی پیدا کردهاند که سرعت را هنگام انجام کارهای سنگین بالاتر ببرند. یکی از روشهای مهم این است که پردازنده بتواند در زمانهای لازم، سرعت هستههای خود را افزایش دهد تا کارها روان تر انجام شوند. این روش زمان پردازش را کوتاه تر میکند و کارایی سیستم را هنگامی که به قدرت بیشتری نیاز دارد، بالا میبرد. بسیاری از کاربران دنبال پردازندههایی هستند که سرعت بالایی داشته باشند و این ویژگی تغییرات مهمی در کارهای روزمره ایجاد کرده است.
شرکت ماهان شبکه ایرانیان در حوزه ی فروش سرور استوک برند HP فعالیت دارد. اکثر محصولات این فروشگاه به صورت دست دوم و استوک با بهترین کیفیت و گارانتی مناسب عرضه میشود. برای اطلاعات بیشتر میتوانید با شماره ۰۲۱۹۱۰۰۸۴۱۳ تماس حاصل فرمایید.
توربو بوست (Turbo Boost) چیست؟
قابلیتی که به نام توربو بوست شناخته میشود، توسط شرکت intel ساخته شده است. ایده اصلی این فناوری این است که وقتی پردازنده برای انجام کارهای سنگین به قدرت بیشتری نیاز دارد، سرعت هستههایش را برای مدت کوتاهی افزایش دهد. این تغییر به صورت خودکار انجام میشود و هدف آن، بالا بردن قدرت سیستم برای اجرای عملیات پیچیده است. زمانی که بار پردازش روی یکی از هستهها زیاد میشود، توربو بوست کاری میکند که همان هسته بتواند سریع تر عمل کند و وظیفه اش را زودتر تمام کند. برای نمونه، اگر برنامه ای فقط از یک هسته استفاده کند، پردازنده همان هسته را با بیشترین سرعت به کار میگیرد.
اگر بخواهیم کمی دقیقتر به موضوع نگاه کنیم، باید گفت که پردازندههای جدید اینتل طوری طراحی شدهاند که میزان مصرف انرژی و حرارت را متناسب با شرایط مختلف تنظیم میکنند. توربو بوست فقط یک افزایش ساده در سرعت پردازنده نیست بلکه نوعی جهش موقتی از فرکانس عادی است تا سیستم در لحظات شلوغ پردازشی، سرعت بیشتری داشته باشد. زمانی که بار پردازشی کمتر شود یا دمای پردازنده بالا برود، دوباره فرکانس به حالت اولیه بازمیگردد تا از آسیب جلوگیری شود.
در زمانی که توربو بوست فعال است، حسگرهای داخلی پردازنده به طور مداوم وضعیت جریان برق، دما و میزان فعالیت هستهها را بررسی میکنند. تا هنگامی که شرایط دما و مصرف انرژی در حالت پایدار بماند، سرعت بالا ادامه پیدا میکند. اگر شرایط تغییر کند و پردازنده در معرض حرارت زیاد قرار بگیرد، سیستم سرعت را کاهش میدهد و دوباره به حالت عادی برمیگردد.
عملکرد فناوری توربو بوست چگونه است؟
این فناوری طوری عمل کرده که سرعت هستههای پردازنده را به شکل هوشمندی تغییر میدهد. در پردازندههای اینتل، بخشهای سخت افزاری و نرم افزاری ساخته شده اند تا روند اجرای کارها را به صورت دائمی زیر نظر داشته باشند. حسگرهایی درون پردازنده کار گذاشته شده اند که میزان حرارت، شدت فشار روی هر هسته و مقدار مصرف انرژی را ارزیابی میکنند. اگر کنترلر داخلی تشخیص دهد که سرعت بیشتری میتوان به دست آورد و خنک کنندگی سیستم در حالت ایمن قرار دارد، دستور افزایش فرکانس را برای یک یا چند هسته صادر میکند.
این روند به صورت لحظه ای انجام میشود. برای مثال زمانی که کاربر مشغول انجام فعالیتی سنگین مثل ویرایش ویدیو یا اجرای یک بازی گرافیکی است و بار زیادی روی یک هسته قرار دارد، سیستم بلافاصله بررسی میکند که شرایط فنی مشکلی ندارد و در صورت مناسب بودن وضعیت، سرعت هستهها را بیشتر میکند. البته این افزایش سرعت حد مشخصی دارد که به آن “حداکثر فرکانس توربو بوست” گفته میشود.
یکی از نکات مهم در این فناوری، روش پلکانی در افزایش فرکانس است. یعنی سرعت هستهها به صورت مرحله ای بیشتر میشود. اگر فشار کاری کمی بالاتر از حالت معمول باشد، فقط یکی دو مرحله به سرعت افزوده میشود. ولی اگر بار پردازشی سنگین باشد و پردازنده از نظر حرارتی مشکلی نداشته باشد، هستهها تا بالاترین سطح مجاز پیش میروند تا کارها سریع تر انجام شوند.
کاربردهای تکنولوژی Turbo Boost
فناوری توربو بوست برای افرادی که پردازشهای سنگین انجام میدهند اهمیت زیادی دارد. کسانی که روی پروژههای ویرایش ویدیو یا رندر سه بعدی کار میکنند، به قدرت بیشتری در پردازنده نیاز دارند. در این وضعیت توربو بوست وارد عمل میشود تا نیروی بیشتری برای پردازش دادهها مهیا گردد و پروژههای مالتی مدیا سریع تر پیش بروند. همین فناوری برای گیمرها هم ارزش بالایی دارد. مخصوصا وقتی که پردازش گرافیکی زیاد میشود، سرعت بالاتر به اجرای بهتر بازی کمک میکند.
در کارهای حرفه ای هم کارایی این موضوع را نباید نادیده گرفت. نرم افزارهای ویرایش تصویر یا تدوین ویدیو که نیازمند فیلترگذاری زیادی هستند، حضور توربو بوست را غنیمت میشمارند تا سرعت پردازش را ارتقا دهند. هرچه سرعت هستههای پردازنده بیشتر باشد، نتایج زودتر آماده میشوند. حتی در کارهای روزمره هم این فناوری گاهی وارد عمل میشود. مثلا هنگام کد نویسی طولانی یا زمانهایی که چند برنامه به طور همزمان باز هستند، پردازنده به سرعت بیشتری نیاز پیدا میکند و فرکانس را بالا میبرد.
البته باید دانست که توربو بوست فقط در لحظات خاص فعال میشود و دائمی نیست. زمانی که پردازش سنگین شناسایی شود سرعت افزایش مییابد؛ اما به محض سبک شدن کار، پردازنده به حالت عادی برمیگردد تا مصرف انرژی و گرما کنترل شود و دستگاه دوام بیشتری داشته باشد.
این فناوری برای سازندگان لپتاپ و سیستمهای اداری هم اهمیت بالایی دارد. مدلهای پیشرفته تر که پردازندههای intel دارند، از توربو بوست استفاده میکنند تا در لحظههای حساس، عملکرد چند برابر شود. این روش باعث میشود بین سرعت بالا در زمان نیاز و مصرف منطقی در زمانهای معمولی، توازن خوبی برقرار بماند.
آیا دستگاه ما از توربو بوست پشتیبانی می کند؟
تشخیص اینکه کامپیوتر یا لپ تاپ دارای ویژگی توربو بوست است یا خیر، چندان دشوار نیست. برای شروع باید مدل دقیق پردازنده را پیدا کرد. این اطلاعات معمولا در بخش مشخصات سیستم یا توسط برنامههای بررسی سخت افزار دیده میشود. اگر پردازنده شما از خانواده اینتل و مدلهایی مانند Core i5،Core i7 یا Core i9 باشد، احتمال پشتیبانی از این ویژگی وجود دارد. البته باید نسل پردازنده هم بررسی شود چون بعضی مدلهای خیلی قدیمی این قابلیت را ندارند.
علاوه بر این، سر زدن به وب سایت رسمی intel یا خواندن مشخصات فنی دستگاه، اطلاعات بیشتری میدهد. اگر در توضیحات فنی عبارتهایی مثل Intel Turbo Boost Technology یا نسخههایی مانند Turbo Boost 2.0 یا ۳٫۰ دیده شود، میتوان گفت که دستگاه از این قابلیت پشتیبانی میکند.
راه دیگر استفاده از برنامههای مخصوص اندازه گیری فرکانس پردازنده است. این نرم افزارها تغییرات فرکانس را در لحظه نشان میدهند. اگر هنگام اجرای برنامههای سنگین، عدد فرکانس بالاتر از مقدار پایه ثبت شود، مشخص میشود که توربو بوست فعال شده است. در برخی از لپ تاپها یا کامپیوترها، در بخش تنظیمات BIOS یا UEFI، گزینههایی برای فعال یا غیرفعال کردن این ویژگی وجود دارد. معمولا این اطلاعات در قسمت Advanced یا Performance تنظیمات قابل مشاهده است.
فناوری بوست توربو چه رابطه ای با انرژی و حرارت دارد؟
وقتی فرکانس پردازنده بالا میرود، مصرف برق و میزان گرمای تولیدی هم بیشتر میشود. توربو بوست طوری طراحی شده که مصرف انرژی را مدیریت کند و بر اساس محدودیتهای خنک کنندگی عمل کند. در این حالت هر هسته پردازنده هنگام افزایش سرعت، مقدار بیشتری ولتاژ دریافت میکند و همین موضوع گرمای بیشتری ایجاد میکند. به همین دلیل کاربر باید بیشتر به وضعیت خنک کنندگی دستگاه توجه داشته باشد.
پردازندههای سری Core i اینتل اغلب دارای محدودهای از توان مصرفی هستند که به آن توان حرارتی یا TDP گفته میشود. در حالت عادی، مصرف در این بازه ثابت میماند اما هنگام فعال شدن توربو بوست ممکن است مصرف برق موقتا از این حد عبور کند. البته این افزایش مصرف تا زمانی ادامه دارد که دمای پردازنده بیش از حد بالا نرود یا فن دستگاه توانایی دفع گرمای تولید شده را داشته باشد. اگر دما از حد مجاز فراتر رود، سیستم به طور خودکار فرکانس را کاهش میدهد تا از آسیب دیدن پردازنده جلوگیری شود.
به همین خاطر میتوان گفت Turbo Boost زمانی بهتر عمل میکند که دستگاه بتواند گرمای اضافه را سریع از بین ببرد. در دستگاههایی که خنک کننده قدرت بیشتری دارد، این ویژگی مدت بیشتری فعال میماند و پردازنده عملکرد بهتری از خود نشان میدهد.
حداکثر فرکانس توربو بوست چیست؟
پردازندهها علاوه بر سرعت پایه، عدد دیگری هم دارند که به آن “حداکثر فرکانس توربو بوست” میگویند. این عدد، بالاترین سرعتی است که هستههای پردازنده میتوانند برای مدت کوتاهی به آن برسند. مثلا اگر در مشخصات یک پردازنده نوشته شده باشد فرکانس پایه ۲٫۶ گیگاهرتز است و توربو بوست تا ۴٫۰ گیگاهرتز میرود، یعنی در شرایطی که بار کاری سنگین شود، یکی از هستهها میتواند تا ۴٫۰ گیگاهرتز افزایش یابد؛ البته تا زمانی که گرمای زیاد مانع این اتفاق نشود.
نکته ای که باید در نظر داشت این است که همه هستهها به طور همزمان نمیتوانند همیشه به این سرعت برسند. در بعضی مدلها، زمانی که فقط یک هسته فعال باشد، رسیدن به ۴٫۰ گیگاهرتز ممکن میشود. اما اگر چند هسته با هم پردازش انجام دهند، سرعت هر کدام ممکن است کمی پایین تر بیاید مثلا تا ۳٫۷ یا ۳٫۸ گیگاهرتز برسد. این افت سرعت به خاطر تقسیم مصرف برق و تولید گرما میان چند هسته رخ میدهد.
در برگه مشخصات فنی پردازندههای اینتل معمولا چند عدد ثبت شده است که نشان میدهد بیشترین سرعت یک هسته چقدر است و تفاوت آن با بیشترین سرعت چند هسته چقدر میباشد. این اعداد بر اساس طراحی پردازنده و الگوریتمهای کنترلی تنظیم شدهاند
چک کردن دمای سی پی یو در حین استفاده از توربو بوست
برای اینکه بتوان از سرعت بالای توربو بوست بیشترین استفاده را کرد، باید به دمای پردازنده توجه کرد. در بسیاری از لپ تاپها یا کامپیوترها، نرمافزارهایی وجود دارند که درجه حرارت هستهها را لحظهای نمایش میدهند. بعضی از این برنامهها علاوه بر دما، سرعت فعلی پردازنده را هم نشان میدهند. به همین دلیل، هنگام کارهای سنگین میتوان دید که سرعت پردازش چقدر افزایش یافته و حرارت دستگاه در چه وضعیتی قرار دارد.
اگر در زمان فعال شدن توربو بوست، دمای پردازنده نزدیک به محدوده خطر باشد و همین حالت ادامه پیدا کند، سیستم برای جلوگیری از آسیب، سرعت را به حالت عادی برمیگرداند. این اتفاق بیشتر در لپتاپها دیده میشود زیرا فضای داخلی آنها کوچک تر است و سیستم خنک کننده قدرت کمتری دارد. پس اگر متوجه شدید که توربو بوست به اندازه کافی دوام ندارد یا سرعت دستگاه گاهی افت میکند، بهتر است وضعیت خنک کننده، تهویه و خمیر حرارتی پردازنده بررسی شود.
افرادی که از نرم افزارهای پیشرفته برای نظارت استفاده میکنند اغلب نمودار دما و مصرف انرژی را به دقت دنبال میکنند. این بررسی مداوم به آنها کمک میکند درک بهتری از شرایط پردازنده داشته باشند و راحت تر تشخیص دهند که توربو بوست درست عمل میکند یا خیر.
فعال یا غیر فعال کردن Turbo Boost
در بیشتر پردازندههای جدید اینتل، ویژگی توربو بوست به طور پیش فرض فعال است. اگر کاربر بخواهد آن را خاموش کند، باید وارد تنظیمات BIOS یا UEFI شود و گزینه مربوطه را پیدا کند. این کار ممکن است برای برخی مفید باشد مثلاً زمانی که سیستم خنک کننده ضعیفی دارد یا فرد قصد دارد مصرف انرژی را کمتر کند و پردازنده را تنها به فرکانس پایه محدود کند. اما به طور کلی، خاموش کردن این ویژگی توصیه نمیشود چون توربو بوست به طور خودکار کارایی را افزایش میدهد. در صورتی که دما یا مصرف انرژی بیشتر از حد معمول شود، خود پردازنده فرکانس را کاهش میدهد.
غیرفعال کردن توربو بوست به این معنی است که پردازنده دیگر به فرکانس بالاتر نمیرود و در نتیجه گرمای کمتری تولید میکند. این ممکن است در برخی محیطهای صنعتی یا سیستمهایی که نیاز به ثبات حرارتی دارند مفید باشد. ولی برای کاربری روزانه، داشتن این تکنولوژی معمولا باعث کارایی بهتر دستگاه میشود.
در بعضی مادربردها میتوان تنظیمات خاصی ایجاد کرد که حداکثر فرکانس Turbo Boost را محدود یا تغییر دهد. این گزینه برای کسانی مفید است که میخواهند تعادل خاصی بین کارکرد و دما ایجاد کنند.
همچنین در لپ تاپها، در تنظیمات مربوط به مصرف انرژی،گزینههایی برای تنظیم شدت توربو بوست وجود دارد. برخی نرم افزارهای مدیریت انرژی به کاربران این امکان را میدهند که شدت استفاده از فرکانس بالاتر را کاهش یا افزایش دهند. این کار کمک میکند تا دستگاه فقط در مواقع نیاز به فرکانس بالا از آن استفاده کند و در زمانهای عادی انرژی کمتری مصرف کند.
جمع بندی
توربو بوست یک فناوری مهم در پردازندههای اینتل است که هنگام نیاز به پردازش بیشتر، سرعت هستهها را افزایش میدهد. این فرایند به طور خودکار انجام میشود و پردازنده بر اساس دما و مصرف انرژی، سرعت خود را بالا میبرد. این کار باعث میشود تا کاربر در کارهای مختلف مانند بازی یا انجام وظایف حرفهای، عملکرد بهتری داشته باشد. اگر دما یا مصرف انرژی بیش از حد بالا برود، پردازنده به سرعت به فرکانس پایه باز میگردد. توربو بوست معمولا به صورت پیش فرض فعال است و تنها در موارد خاص ممکن است نیاز به غیرفعال کردن آن باشد.
شرکت ماهان شبکه ایرانیان سرورهای استوک و دست دوم را با کیفیت بالا به فروش میرساند. این شرکت علاوه بر سرور، لوازم و قطعات ضروری برای این سیستمها را نیز عرضه میکند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد سرورهای استوک و کارکرده، میتوانید با شماره ۰۲۱۹۱۰۰۸۴۱۳ تماس بگیرید.
سوالات متداول
۱) آیا تمام مدلهای پردازنده اینتل توربو بوست دارند؟
نه، بیشتر پردازندههای میان رده و پیشرفته اینتل از توربو بوست پشتیبانی میکنند، اما برخی مدلهای قدیمی یا پایین رده این ویژگی را ندارند.
۲) چرا هنگام فعال بودن توربو بوست دمای سیستم بیشتر میشود؟
چون در این وضعیت، فرکانس هسته بالاتر میرود و مصرف برق افزایش پیدا میکند. در نتیجه CPU گرمای بیشتری آزاد میکند و فن خنک کننده باید سریع تر عمل کند.
۳) خاموش کردن توربو بوست چه تاثیری دارد؟
با غیرفعال کردن این ویژگی، فرکانس پردازنده از محدوده پایه بالاتر نمیرود. ممکن است دمای کلی سیستم کمتر شود و مصرف برق محدود بماند، اما عملکرد حداکثری در پردازشهای سنگین کاهش خواهد یافت.